Esperanto      По-русски StartoBiblioteko
Kara gasto, ĉu vi ŝatus ensalutiregistriĝi?
VK REU en VK

Atentindaj paĝoj

Regularo pri membreco kaj kotizoj en REU – 2024

Pagmanieroj

Ligiloj

Esperantaj kanaloj kaj grupoj en Telegramo.

Libroj en Esperanto, pri Esperanto, por esperantistoj, krokodiloj kaj aliuloj

Vortaroj de Boris Kondratjev

historio.ru - Historio de rusia E-movado

Ural-Siberia E-Movado

Koresponda Servo Universala

Kantaro-Vikio

Multlingva Informa Reta Centro

Retaj jarkolektoj (skanaĵoj) de la plej gravaj fruaj E-gazetoj

Biblioteko

Estas montrataj publikaj dokumentoj. Por vidi internajn dokumentojn, necesas ensaluti.

  1. Albumoj (1)
  2. Libroj (15)
  3. Videoj (2)
  4. Sonoj (2)
  5. REGo (132)
  6. Aktuale (61)
  7. Aliaj tekstoj (3)
  8. Artikoloj (3)
  9. Kolekto de Anatolo Sidorov (159)
  10. La Esperantisto (65)
  11. Esperanto (2)
  12. Espero (18)
  13. Estlanda Esperantisto (10)
  14. Finna Esperantisto (6)
  15. Kaŭkaza Esperantisto (26)
  16. Kovno-Esperanto (1)
  17. Riga Stelo (2)
  18. Ruslanda Esperantisto (33)
  19. Universala Ĵurnalo (1)
  20. Voĉo de Farmaciistoj (1)
  21. Esperantista Movado (5)
  22. Soveta Pedagogia Revuo (7)
  23. La Vojo de Klerigo (5)
  24. Sur posteno (4)
  25. Militanta Ateismo (9)
  26. Armena Esperantisto (1)
  27. Litova Stelo (118)
  28. Horizonto de Soveta Litovio (7)
  29. Bulteno (125)
  30. Ruĝa Esperantisto (1)
  31. Norda Stelo (1)
  32. Fajrero de Esperanto (1)
  33. Cerbe kaj Kore (23)
  34. Moskvaj novaĵoj (7)
  35. Informilo C. K. SEU (1)

libroj
p0000h} INTERNACIA MONDLITERATURO I.S.TURGENEV Elektitaj Noveloj FERDINAND HIRT & SOHN LEIPZIG, ESPERANTO-FAKO p0001******************************* INTERNACIA MONDLITERATURO Kolekto de la plej famaj verkoj el iuj naciaj literaturoj -------------- 000;uP FERDINAND HIRT & SOHN EN LEIPZIG / 1923 ESPERANTO-FAKO p0002******************************* KbfM0n0fM00 Al nia hungara amiko Janos de ??hjudmila kaj Viktoro 08.09 77 Sovetunio ?? ($Rg0M0j0D0) p0003******************************* I. S. TURGENEV ---------- ELEKTITAJ NOVELOJ El la rusa originalo tradukis Alexandra Mexin ---------------------- FERDINAND HIRT & SOHN EN LEIPZIG / 1923 ESPERANTO-FAKO p0004******************************* IUJ RAJTOJ ESTAS REZERVATAJ PRESEJO BREITKOPF & HRTEL, LEIPZIG p0005******************************* TABELO DE ENHAVO Pao Antamparolo kun biografio de Ivan S. Turgenev .... 7 Mumu ......................................................................... 13 Be5in-Herbejo ............................................................. 50 Poemetoj en prozo ..................................................... 77 Hundo  Sfinkso  Egoisto  Lazurregno  Festo en la ielo  Haltu!  Morgam! Morgam!  Rozo  Nimfoj. p0006******************************* zz}v (blanka pao) p0007******************************* ANTAlPAROLO KUN BIOGRAFIO DE IVAN S. TURGENEV La librokolekto  Internacia Mondliteraturo havas la@ taskon, konigi al la Esperantistaro per karakterizaj verkoj@ la plej famajn verkistojn de diversaj nacioj.# Starante@ antam la demando, kiu <i>rusa</i> poeto meritas, kiel unua@ reprezenti 1a literaturon de sia popolo en i tiu libro-@ serio, oni sen hezito donos sian vo on al <i>Ivan Turgenev</i>;@ ar lin antam iuj honoras la enerala juo, ke li estas@ inter la rusaj verkistoj  la plej klasika .# Krome oni@ nomis lin ankam  la plej emropa , aludante per tio, ke@ Turgenev estis la arta reprezentanto de la  Okcident-@ emuloj , rusa partio politika kaj literatura, kiu volis en-@ igi en Ruslandon la tutemropan modernan kulturon kun@ iaj klereco kaj liberecaj ideoj.# Pro tio neruso plej@ bone komencos la studadon de la rusa literaturo per i@ tiu poeto, ar liaj pensmaniero kaj stilo estas por iu@ klaraj kaj facile kompreneblaj, kaj li kvazam sur opor-@ tuna vojo enkondukas en la fremdecan regnon de la@ rusa animo.@@ . La epoko, en kiu ekverkis Turgenev, estas efe ka-@ rakterizita per la mizera stato de sklaveco, en kiu vivis@ grandega parto de la rusa popolo.# Regis tiam ankoram@ la malbeninda sistemo de 1 servuto, kiu subigis iujn@ sociajn rilatojn al siaj kruelaj 1eoj.# Sub la  servuta@ rajto ekzistis nur du precipaj klasoj: sinjoroj kaj servut-@ p0008******************************* uloj.# La rusa regnestraro sub Nikolaj Ia celis per iuj@ rimedoj damrigi kiel eble plej longe tiun staton.# Tial@ i malpermesis kaj persekutis ion kio povus  rekte@ am malrekte  akceli la forigon de la servuto.# Per@ feraj manoj la registaro retenis la kamparanojn, kiuj@ aspiris la liberecon, kaj same la sklavposedantojn, kiuj@ mem protestis kontram la indigninda sklaveco de siaj@ sampopolanoj.# Estis sinjoroj, kies konscienco ne per-@ mesis al ili ui komfortan vivadon, kiam apud ili suferis@ homoj sur kies sango kaj larmoj apogiis la  civilizacio @ de tiu epoko.@@ Tamen tre forte staris ankoram la muroj de la sklaveco@ kaj nerompeblaj ]ajnis la katenoj de l l'mallibero.# La@ ribeloj de la servutuloj estis subpremataj per pafiloj kaj@ kanonoj, kaj malfortaj estis la vo oj de tiuj servutsin-@ joroj, kiuj  kvankam hontante pri la malhonesteco de@ la a etado, vendado kaj ekspluatado de homoj kiel de@ bestoj  tamen ne riskis malka]e kaj kurae <i>agi</i> kon-@ tram tiu profunde enradikiinta institucio.# Sed ekstaris@ aliaj  noblaj kaj bravaj filoj de Ruslando, kiuj ne povis@ toleri senage tiun hontegon kaj lamte protestis kontram@ la servuto je la nomo de vera amo al sia patrolando,@ je la nomo de la piedpremitaj homrajtoj.# Ivan Turgenev@ apartenis al tiuj noblaj kaj bravaj homoj.@@ <i>Jvan Sergejevi  Turgenev</i> (1818 1883) naskiis en la@ urbo Orel, en ri a nobela familio.# Sian infanaon li@ pasigis en la granda vilaobieno Spasskoje-Lutovinovo,@ kiu apartenis al lia patrino.# En tiu tempo estis kutimo@ en la nobelaj familioj, inviti eksterlandajn edukistojn.# Tial@ la juna Turgenev havis guvernantojn francajn kaj ger-@ manajn kaj parolis perfekte tiujn du lingvojn.# Malgram@ la senzorga, luksa vivo la juna Turgenev ne estis@ feli a.# Li tro frue rimarkis la malgajan sorton de 1a @ p0009******************************* servutularo, bedamrinde en sia hejmo mem.# Lia patrino@ estis kruela al la servutularo kaj hejma servistaro.# Por@ iam en la juna animo de la estonta eminenta verkisto@ restis la malgajaj okazinta5oj el la vivo de la kampar-@ anoj, la sklavoj de la sinjoroj.# Dekunujara Turgenev@ estis sendata al Moskvo en edukejon, kie 1i perfekte@ ellernis ankam la anglan lingvon.# Dekkviniara li jam@ iis studento de la Moskva universitato, kie li studis@ historion kaj filologion.# Sed baldam li estis devigata@ reveni en la vilaon, ar lia patro mortis.@@ Unu jaron Turgenev pasigis en la bieno de sia patrino.#@ Iliaj interrilatoj malboniis pro tio, ke Turgenev ne povis@ toleri ]ian kruelan konduton al 1a servutularo, kaj la@ fiera, despotema nobelino ne ]atis la humanajn ideojn@ de sia filo.# Turgenev forlasis la hejman vilaon por@ viziti la Peterburgan universitaton.# Atinginte la gradon@ de kandidato, li vojais en la jaro 1838a al German-@ lando kaj studis e la Berlina universitato klasikan filo-@ logion, historion kaj filozofion.# Reveninte en sian patrujon@ post du jaroj, Turgenev definitive disiis de sia patrino,@ rifuzis monrimedojn de ]i kaj komencis vivi de siaj@ literaturaj laboroj.@@ Turgenev dedi is en 1a komenco de sia literatura agado@ sian grandegan verkistan talenton al la priskribo de la@ malgaja vivado de la servutularo.# Liaj rakontoj el la@ kamparana vivo aperis en la jaro 1852a sub la titolo:@  Memora5oj de asisto .# La libro faris tre grandan im-@ preson sur la legantojn kaj fondis lian famon.# Kun@ veremo Turgenev kurae montras en i la hontindan@ sklavostaton de milionoj da rusoj.# La caro Aleksander IIa,@ tiam ankoram kronprinco, tre ]atis la libron de Turgenev.@ # La bela rakontaro sendube akcelis multe la liberigon@ de la kamparanoj en la jaro 1861a.@@ p0010******************************* En la jaro 1856a Turgenev transloiis en Parizon,@ kie li restis is sia morto.# Tie li skribis siajn rimark-@ indajn romanojn:  Nobela nesteo ,  Patroj kaj infanoj @ kaj aliajn.# Krom admirinda beleco de la lingvo kaj de@ la stilo, krom la arto belege priskribi la naturon, la@ verkoj de Turgenev estas plenaj de humanaj ideoj.# Tiu@ i granda verkisto alvokas la kompaton al iuj malfeli -@ uloj kaj persekutatoj, la amon al io nobla kaj ideala.#@ Mortinte en la jaro 1883a en Bougival apud Paris,@ Turgenev estis enterigata en Peterburgo, en la famkonata@ tombaro Volkova, kie ripozas apud li en eterna dormado@ ankam aliaj eminentaj kaj noblaj filoj de la rusa lando ...@@ Baldam Turgenev iis famglora ankam en eksterlando.#@ Eminentaj amtoroj skribis pri li kaj liaj verkoj: Daudet,@ Renan, Carlyle k. a.#  Turgenev estis amiko de M-@ rime, Flaubert, Rolstown kaj Tennyson.#  Li apartenas@ al la tuta homaro!@@ La noveloj de Turgenev, kiujn mi elektis por i tiu@ libro, apartenas al diversaj periodoj de lia verkado.@@ La novelo  <i>Mumu</i> aperis en la jaro 1852a.# Sub@ ia arta vesto ka]ias akra kritiko kontram la socia in-@ stitucio, kiu permesis la sklavigon de homo per alia@ homo.# Kaprica maljuna nobelino forprenas de liaj ter-@ kulturaj laboroj surdmutan grandegulon, Gerasim, kaj@ destinas lin kortgardisto por sia domo en Moskvo.@ # Apenam kutimiinte al la nova vivo en la grandurbo, la@ soleca Gerasim ekamas la humilan, simplaniman lavist-@ inon Tatjana.# Sed, lam ordono de la sinjorino, Tatjana@ estas edzinigata kun drinkemulo.# Poste Gerasim koral-@ ias al la hundeto Mumu, kiun li trovis kaj prenis kun@ si, sed ree la sinjorino, al kiu la hundeto de ]ia ser-@ vutulo ne montris la atenditan respekton, agrenas la@ bonkoran mutulon ordonante forigi la hundon.# Fine@ p0011******************************* Gerasim devas mem dronigi sian karulon.#  La angla@ verkisto Carlyle nomis la novelon  Mumu la plej kor-@ tu]a el iuj rakontoj, kiujn li iam legis.@@ La dua rakonto  <i>Be5in-Herbejo</i> estas prenita el la@ libro  Memora5oj de asisto , aperinta en la jaro 1852a.@ # asante Turgenev pasigas la nokton sur la Be5in-Herbejo@ en la societo de kamparanaj knaboj, kiuj dumnokte gardas@ pa]tiantajn evalojn.# La simpla elkora babilado de la@ knaboj konigas al ni rusajn supersti ojn, kiuj devenas@ parte de la malklereco  la kamparanoj ne povas klarigi@ naturajn fenomenojn  parte estas resta5oj de la idolana@ religio, kiu strange intermiksias en kredoj kaj ritoj kun@ la kristana.#  La bela rakonto estas kvazam kadrumita@ de admirinda naturpriskribo.@@ Kiel fina akordo sonas la lirikaj  <i>Poemetoj en prozo</i> ,@ aperintaj en la jaro 1881a.# La lacanima majstro esprimas@ en ili krom altaj tuthomaraj ideoj ankam siajn proprajn@ personajn sentojn, meditas pri sia sorto, pri morto kaj@ senmorteco.@@ 0000000000000<i>Alexandra Mexin</i>. p0012******************************* zz}v (blanka paxo) p0013******************************* 0 MUMU En unu el la stratoj malproksimaj de la centro, en@ Moskvo, en griza domo, kun blankaj kolonoj, inter-@ etao kaj kurbiinta balkono, lois iam nobela vidvino@ kun multnombra hejmanaro.# \iaj filoj havis oficon en@ Peterburgo, ]iaj filinoj estis edziniintaj; ]i eliradis mal-@ ofte el sia domo kaj en soleco pasigis la lastajn jarojn@ de sia avara, enuiga maljunao.# Jam delonge preter-@ pasis ]ia tago, sengaja, malserena; sed ]ia vespero estis@ pli malluma ol la nokto mem.@@ E1 ]ia tuta servantaro la plej rimarkinda persono estis@ la kortgardisto Gerasim, viro altkreska, grandegulo, sed@ naskita surdmuta.# La sinjorino prenis lin el la vilao, kie@ li vivis sola, en malgranda  izba %*1), loante dise de siaj@ fratoj.# Li fervore plenumis siajn devojn, kiel sorvutulo.@@ Eksterorde fortega, li laboris kvaroble pli ol iu alia  @ li estis kapabla je iu laboro.# Estis ojo observi lin,@ kiam li plugis: kunpremante per siaj grandegaj man-@ platoj la plugilon, li ]ajne sen helpo de sia evalo tra-@ tran is la elastan terbruston.# Am, dum la fal ado, li@ tiel ege skuadis la fal ilon, kvazam li forfal us betulojn@ kune kun la radikoj.# Kiam li rapide, senhalte dra]is per@ triar]inlonga dra]ilo, tiam moviis kiel leviloj li long-@ formaj kaj malmolaj muskoloj de liaj ]ultroj.# Pro iama@ silento lia laborado ]ajnis solene grava.# Li estis brav-@ ---------------------------------------------------------------------- *1) Kamparana domo de Nordruslando.@@ p0014******************************* ulo kaj ia framlino volonte edzinius kun li, se ne@ estus surdmutulo.@@ Tiun Gerasim-on oni venigis al Moskvo, a etis por@ li botojn; je la somero oni kudris por li kaftan-on*1),@ je la vintro-felpelton, enmanigis al li ]ovelilon kaj balailon@  kaj li ricevis la oficon de kortgardisto.@@ Ne pla is al li komence lia nova vivmaniero.# De sia@ infanao li estis kutimita al kampaj laboroj, al kam-@ parana vivado.# Fremda inter aliaj homoj pro sia mal-@ feli o, li elkreskis muta, fortikega, kiel arbo sur fekunda@ grundo.# Translokita en la urbon, li ne komprenis,@ kio al li okazis.# Li enuis, ne komprenante ion, kiel@ nenion komprenas juna sanplena bovo, kiun oni 5us for-@ prenis de la kampo, kie li pa]tiis en longkreska suka@ herbo, forprenis, metis en vagonon fervojan kaj jen  @ oni in forveturigas, sur]utante ian grasdikan korpon@ per fumo, per fajreroj, per onda vaporo; rapidege oni@ forigas in, brue, knare  sed kien  tion nur Dio scias!@@ Sian novan okupon Gerasim, post pena kampara labor-@ ado, komparis je amuzo.# Post duonhoro lia laboro estis@ farita, kaj li ree senokupe haltis meze de la korto; li@ observis mirigite, malfermante la bu]on, iujn preter-@ pasantojn, kvazam li volus fine ekscii de ili la solvon@ de sia enigma situacio.@@ Am li sin ka]is ien, en angulon, kaj for5etinte mal-@ proksimen la balailon kaj ]ovelilon, li ku]igis sin, tu]-@ ante la teron per sia vango, kaj restis senmove dum@ kelke da horoj, kiel kaptita besto.@@ Sed la homo kutimias al io, kaj ankam Gerasim@ kutimiis fine al la urba vivado.# Li ne havis tro da@ okupo: lia ofico konsistis en tio, ke 1i devis purigi la@ -------------------------------------------------------------------- *1) Longa surtuto kuntirita e la talio, nacia vesta5o en Nord-@ ruslando.@@ p0015******************************* korton, dufoje iutage venigi la barelon kun akvo, pro-@ vizi la domon je ligno kaj dishaki i tiun, ankam por@ la kuirejo, ne enlasi fremdulon kaj dumnokte gardi la@ korton.@@ Verdire, li fervore plenumis sian devon: nek ligneron,@ nek balaa5on oni povis trovi en la korto.@@ Se restis en la pluvokoto ie la evala o, kiu tiris la@ akvobarelon, li ne nur la aron, sed e  la evalon@ per unu movo de siaj ]ultroj forpu]is.# Am li hakis@ lignon: la hakilo sonoris en liaj manoj, kiel vitro, iu-@ flanken flugis ligneroj, ]tipetoj.# Kio koncernis fremd-@ ulojn  li, unu nokton, kaptinte du ]telistojn, tiel frapis@ unu kontram la alia per la fruntoj, ke post tio oni e @ ne bezonis konduki ilin en la policejon.# Pro tio iuj@ en la kvartalo tiel lin timegis, ke preterpasantaj e  dum-@ tage fremduloj, ne friponoj, ekvidante la teruran kort-@ gardiston, faris timgestojn kaj lin krivokis, kvazam li@ povis ilin amdi.@@ Kun la servantaro Gerasim ne estis tro amikema,  @ ili lin timis  sed tamen li konsideris ilin  siaj .@@ Ili interkompreniis helpe de signoj;  li plenumis@ akurate iujn ordonojn, sed konsciis siajn rajtojn, kaj@ neniu kurais okupi lian lokon etable.# enerale, Gera-@ sim estis severmora, serioza kaj ]atis ordon en io.@ # Li e  al la kokoj ne permesis lukti: ekvidante tion, li@ tuj kaptis ilin je la piedoj, turnis ilin dekfoje en la@ aero kaj disigis ilin.# En la korto de la sinjorino trov-@ iis ankam anseroj; ansero estas, kiel oni scias, birdo@ serioza, meditema.# Gerasim ilin estimis, li vartis kaj@ manigis ilin; li mem similis je ia gravmiena viransero.@@ Kiel loejon oni destinis por li la ambreton super la@ kuirejo, kiun li aranis mem, lam sia pla o.# Li kon-@ struis mem sian liton el kverkbretoj sur kvar ]tipegoj  @ p0016******************************* vere gigantecan liton: i ne estus kurbiinta e  sub@ centpuda ]aro*1).@@ Sub la lito staris forta kestego kaj en la angulo  @ tableto samspeca.# e la tableto  la tripieda seo,@ malalta, tiel solidedamra ke Gerasim in levis, faligis@ kaj nur ridetis.@@ Li fermis sian ambreton per seroro simila je kala -@ eto, nur nigra; la ]losilon de tiu seruro Gerasim iam@ portis sur sia zonumo.@@ Li ne ]atis, ke oni venas al li.@@ Tiel forpasis unu jaro, post kies fino io okazis al@ Gerasim.@@ La maljuna sinjorino, kies korton gardis Gerasim, lam@ malnovaj kutimoj, havis multnombran geservistaron.# En@ ]ia domo estis ne nur lavistinoj, kudristinoj, meblistoj,@ tajloroj kaj tajlorinoj, sed ankam evalarma5isto.# Li@ krome kuracis bestojn kaj kortanojn*2).# Li estis domkurac-@ isto por la sinjorino, ankam estis botisto, kiun oni nomis@ Kapiton Klimov, drinkemulo.# Klimov opiniis sin mem  @ homo ofendita, ne ]atata lam sia indeco, klerulo.# Li@ pensis, ke li devus loi en la efurbo, ne en Moskvo,@ senokupe, en ia forgesita angulo.# Se li drinkis, li tion@ faris pro agreno, kiel li mem klarigis akcentante iun@ vorton kaj frapante sian bruston.@@ Unu fojon la sinjorino konversaciis pri li kun sia@ ambelano Gavlila, kiu ]ajne jam e la naskio estis@ destinita por esti efa persono, se oni juis lam liaj flavaj@ okuletoj kaj la nazo, simila je anasbeko.@@ ------------------------------------------------------------------------ *1) Pud = rusa pezmezuro (16,35 kilogramoj).@@ *2) La servutuloj, kiuj plenumis diversajn servojn en la domo@ mem de gesinjoroj, estis nomataj:  kortanoj .# Diversaj ankam@ estis la oficoj, okupitaj de ili.@@ p0017******************************* La sinjorino bedamris la malbonmoralecon de Kapiton,@ kiun antamvespere oni trovis ie sur la strato.@@  Jen Gavrila ]i ekparolis subite,  u ni lin edzigu,@ kion ci pensas?# Eble li seriozios. @@  Kial do lin ne edzigi?# Tre bone tio estos , respon-@ dis Gavrila.@@  Jes, sed kiu konsentos edzinii kun li? @@  Kompreneble, sed lam via deziro. Li tamen estas@ al io tamga.# Ni ne malesperu. @@  \ajne Tatjana al li pla as. @@ Gavrila volis ion kontramdiri, sed kunpremis la lipojn.@@  Jes, li svatiu je Tatjana , decidis la sinjorino, flar-@ ante tabakon plezure.  u ci amdas? @@  Lam via ordono , diris.# Gavrila kaj foriris.@@ Reveninte en sian ambron (i troviis en la flank-@ konstrua5o kaj en i estis amasigitaj forumitaj kestoj),@ Gavrila unue forsendis sian edzinon, poste sin sidigis@ e la fenestro kaj enpeasiis.# La neatendita ordono de@ la sinjorino starigis antam li malfacilan taskon.# Fine li@ ekstaris kaj venigis Kapiton-on.# Kapiton estis veninta...@ # Sed antam ol ni komunikos al la legantoj ilian konver-@ sacion, ni opinias necesa, rakonti per nemultaj vortoj@ pri Tatjana, kun kiu estis devigita edzii Kapiton, kaj pri@ tio, kial la ordono de la sinjorino embarasis la ambel-@ anon.@@ Tatjana, servistino (]i estis lerta kaj lavis nur delikatajn@ tola5ojn), estis dudekokjara virino, eta, maldika, blonda,@ kun makuletoj sur la maldekstra vango.# Makuletoj, kun@ kiuj oni naskias sur la maldekstra vango, estas mal-@ bona antamsigno en Ruslando  la antamdiro de la mal-@ feli a vivo...# Tatjana ne povis lamdi sian sorton.# De@ sia junao ]i estis maldorlotita; ]i laboradis pene, ne@ vidante ian kareson.@@ p0018******************************* Oni vestigis ]in iel.# \i ricevis mizeran salajron.# \i@ preskam ne posedis parencaron: la maljuna ]losilgardisto,@ forlasita en kamparbieno pro netamgeco, estis ]ia onklo,@ aliaj ]iaj onkloj estis kamparanoj  jen io.# Oni ]in opiniis@ iam belulino, sed ]ia beleco tre frue foriis.# \i estis@ tre humila, homtima; pri si mem ]i sentis indiferenton,@ aliaj ]in teruris.# \i pensis nur pri unu afero: fini ]ian@ laboron is la fiksita horo, neniam parolis kun iu kaj@ tremetadis pro la nomo nur de la sinjorino, kvankam tiu@ apenam ]in konis lamvide.# Kiam oni venigis Gerasim-on@ el la kamparo, ]i preskam svenis pro terurio, ekvidante@ lian grandegan figuron.# \i iam evitis renkonti kun li,@ ]i e  fermis la okulojn, kiam hazarde ]i preterkuris lin,@ rapidante el la domo en la lavejon.# Gerasim komence@ tute ne atentis ]in.# Poste li ridetadis, ]in renkontante,@ poste ]in longe fiksrigardadis kaj fine  ekamis ]in.# \i@ pla is al li  pro kio  Dio tion scias: u pro ]ia milda@ vizaesprimo, u pro la timemo de ]iaj movoj.# Unu fojon@ ]i trapasis la korton, singardeme tenante en disstarig-@ itaj fingroj amelumitan bluzeton de la sinjorino  iu ek-@ kaptis forte ]ian kubuton.# \i returniis, ekkriis  @ malantame staris Gerasim.# Mal]ae ridante kaj karese@ muante, li aletendis mielkuketon kokforman kun orumitaj@ vosto kaj flugiloj.# \i volis rifuzi, sed li perforte in@ en]ovis en ]ian manon, kapbalancis, foriris kaj, rigard-@ ante reen, ankoramfoje ekmuis ion amikecan.# Depost@ tiu tago li ]in sekvis: kien ajn ]i iris, ]i ie vidis lin@ antam ]i.# Li renkonte ridetis, eltiris rubandon, ka]itan@ ebruste, kaj in donacis al ]i, forvi]is antam ]i la polvon@ per la balailo.# La malfeli a framlino estis tre embaras-@ ita pro tio.# Baldam iuj domanoj eksciis pri la faroj de@ la muta kortgardisto.# Tatjana estis kvazam sur]utata de@ mokvortoj, eldiroj, ]in trafantaj, pikaludoj.# Sed neniu@ p0019******************************* tamen kurais moka i pri Gerasim: li ne ]atis ]ercojn;@ ankam ]in oni ne maltrankviligis en lia eesto.# Nevole@ la framlino estis de li protektata.# Kiel iuj surdmutuloj,@ li estis tre komprenema kaj tuj rimarkis, ke oni mokas@ pri li am ]i.# Unu fojon, dum la tagmezmano, la ambel-@ anino insultis Tatjana-n tiel, ke la kompatindulino preskam@ estis ekploronta pro agreno.# Subite Gerasim leviis,@ etendis sian brakon, metis sian manegon sur la kapon@ de la ambelanino kaj tiel malafable, furioze rigardis@ ]in, ke ]i kurbiis super la tablo.# iuj eksilentis.# Gerasim@ prenis ree la kuleron kaj damrigis sorbmani la brasik-@ supon.#  Jen  muta diablo, arbarkoboldo *1), duonvo e@ iuj balbutis,  la ambelanino levis sin kaj foriris en la@ servistinejon.@@ Aliafoje rimarkinte, ke Kapiton tiu Kapiton, pri kiu@ mi 5us rakontis, tro amindume konversaciis kun Tatjana,@ Gerasim faris al li fingrosignon, ke li alproksimiu,@ kondukis lin en la veturilejon; tie li, preninte la pinton@ de la timono, neforte, sed signifplene minacis per i.@@ i ion li faris nepunate.# Vere, la ambelanino, enir-@ inte la servistejon, tuj svenis kaj enerale tiel lerte agis,@ ke la saman tagon la maldelikata agado de Gerasim estis@ raportita al la sinjorino.# Sed kaprica maljunulino, ]i je@ ofendio de la ambelanino, nur ekridis kaj igis ]in ree@ kaj ree montri   kiel li cin mallevigis per sia tropeza@ mano ; sekvantan tagon ]i sendis al Gerasim unu rublon.@ # \i lin ]atis kiel fidelan, fortikan gardiston.# Gerasim@ timis ]in, sed tamen li esperis je ]ia favoro kaj intencis@ jam, iri al ]i kun la peto, permesi al li edzii kun@ Tatjana.# Li atendis nur novan kaftanon por aperi dec-@ aspekta antam la sinjorino; la kaftanon al li promesis la@ ------------------------------------------------------------------- 1) Diablo, arbarkoboldo: insultaj vortoj.@@ p0020******************************* domestro.# Sed subite la sinjorino decidis edzinigi Tat-@ jana-n kun Kapiton.@@ La leganto nun facile komprenas la kamzon de la em-@ baraskonfuzio, kiun sentis Gavrila post la interparolado@ kun la sinjorino.#  La sinjorino , li pensis, sidante e la@ fenestro,  certe favoras Gerasim-on (Gavrila tion bone@ sciis kaj tial li mem jesigis ion, kion faris Gerasim),@ sed tamen  li estas homesta5o senparola.# u estas@ eble raporti al la sinjorino, ke Gerasim amindumas Tat-@ jana-n?# Ankam estas uste: u li estas konvena edzo?@ # Aliaflanke, se tiu arbardiablo  ke Dio min pardonu  @ ekscios, ke oni edzinigos Tatjana-n kun Kapiton, li ja@ ion disbatos en la domo!# Verdire!# Oni ja ne povas al@ li ion klarigi.# Lin ja, tiun diablon,  pekis mi, pe-@ kulo*1)  neniel oni konsentigos! @@ Kapiton aperis kaj la meditado de Gavrila estis@ interrompita.# La malserioza botisto eniris, kunmetis la@ brakojn malantame, senene sin apogante al elstaranta@ murangulo e la pordo, krucforme metis siajn piedojn@ kaj skuis sian kapon:  Jen mi estas. Kion vi bezonas? @@ Gavrila ekrigardis Kapiton-on kaj ekfrapis la fenestro-@ kadron.# Kapiton nur iomete duonfermis siajn plumb-@ kolorajn okuletojn, sed ne mallevis ilin; li e  ekridetis@ kaj gladtu]is% per la mano siajn blankaspektajn harojn,@ erinace disstarantajn:  Nu, jen mi. Kial vi rigardas? @@  Bele ci aspektas elparolis Gavrila kaj silentis.  Bel-@ aspekta ci estas.# Kontram tio oni povas nenion diri. @@ Kapiton nur movis la ]ultrojn.#  u ci estas pli be1a? @ pensis li.@@  Nu, rigardu cin mem, nu, rigardu krivo e damrigis@ Gavrila;  nu, je kiu ci similas? ----------------------------------------------------------------- 1) Pekis, nominte la diablon.@@ p0021******************************* Kapiton trankvile rigardis sian eluzitan, dis]iritan sur-@ tuton siajn flikitajn pantalonojn, atente observis la truojn@ sur la ]uoj,  precipe tiun ]uon, sur kies pinton tiel@ dande sin apogis lia dekstra piedo, kaj ree fiksrigardis@ la ambelanon.@@  Kio do? @@  Kio? ripetis Gavrila.#  Kio?# Ci ankoram demandas:@ kio?# Al diablo ci similas,  pekis mi, pekulo  jen,@ al kiu ci similas. @@ Kapiton rapide ekpalpebrumis.@@  Insultu nur, vi insultu, Gavrila Andreji  , ree pen-@ sis li.@@  Ci ja ree estis ebria , komencis Gavrila,  ree?@ # He, nu, respondu do! @@  Mi uis alkoholajn trinka5ojn pro mia malfortika@ sanstato  efektive , rediris Kapiton.@@  Pro cia malfortika sanstato ...# Eble pro tio, ke ci@ estas ne sufi e punata  jen pro kio ...# Kaj ci instru-@ iis en Peterburgo ...# Multon ci tie lernis!# Nur nonion-@ farante ci manas la panon! @@  En tiu i kazo, Gavrila Andreji , min prijuu nur@ sola Disinjoro  neniu alia.# Li sola scias, kia homo@ mi estas en la mondo, u mi efektive manas mian@ panon nenionfarante.# Konsidere la ebriecon  ankam en@ tiu kazo ne mia estas la kulpo  estis kunulo mia, kiu@ allogis min ... poste li foriris, ruze, kaj mi ...  @@  Kaj ci restis, ansero, sur la strato.# Ho, ci, pereinto!@ # Nu, ne pri tio temas, damrigis la ambelano,  sed@ jen pri kio.# Pla as al la sinjorino, li iomete silen-@ tis,  al la sinjorino pla as, ke ci edziu.# u ci amdas?@ # \i supozas, ke ci seriozios, edzionte.# u ci kom-@ prenas? @@  Kial do ne kompreni? @@ p0022*******************************  Nu, jes ...# Lam mia opinio pli bone estus  cin@ teni severe.# Sed tio estas la afero de la sinjorino.@ # Nu, u ci konsentas? @@  La edzio estas tre bona afero por la homo, Gavrila@ Andreji .# Miaflanke, mi plezure, agrable, konsentas. @@  Nu, jes, rediris Gavrila en pensoj,  verdire, tiu i@ homo parolas lamorde.#  Nur jen kio  fian inon oni@ trovis por ci ne tro bonan. @@  Kiun, permesu demandi? @@  Tatjana-n. @@  Tatjana-n? @@ Kapiton pro mirio malfermegis okulojn kaj deiris de la@ muro.@@  Nu, kial ci maltrankviliis?# u ]i ne pla as al ci? @@  Kial ne pla as?# \i estas framlino deca, laborema,@ trankvilmora.# Sed vi ja mem scias, Gavrila Andreji ,@ li ... la arbardiablo, la stepa monstro ... li ja@ ]in ...  @@  Mi scias, fratulo, mi ion scias, tedite interrompis@ lin 1a ambelano ...  sed ja ... @@  Do, estu malsevera, Gavrila Andreji , li ja min mort-@ igos, je Dio, li min mortigos, kiel mu]on li min mort-@ batos manmove ...# Li ja havas manon  bonvolu vi@ mem rigardi, kian manon li havas  vere, la manon@ kiel Minin kaj Po5arskij*1).# Li, mutulo batas kaj mem@ ne amdas, kiel li frapas!# Svingas pugnegojn, kvazam@ en sono!# Ne estas eble trankviligi lin, kiel?# ar li,@ vi mem scias, estas surda kaj krome stulta, kiel kalkano.@ # Li ja estas besto, idolo, Gavrila Andreji  ... pli terura@ ol idolo.# Kiel tremolarbo li estas ...# Kial do mi su-@ feru pro li?# Certe, al mi nun io estas negrava,  @ -------------------------------------------------------------- l) Rusaj popolaj herooj, posedintaj eksterordinaran fortecon.@@ p0023******************************* mi kutimis al io, mi toleras ion, mi ne estas postul-@ ema  sed tamen mi estas  homo, ne, verdire, ia@ sentamga5o ... @@  Mi scias, mi scias, ne priskribu tro ... @@  Disinjoro mia , flamarde damrigis la botisto,  kiam@ do venos fino al mia turmento?# Kiam, ho, Disinjoro?#@ Malfeli ulo mi, veulo!# Kia estas mia sorto, se oni kon-@ sideras!# En junao batis min mia mastro  germano,  @ en plej bela ao  batadis min mia frato,  fine, jen@ kion mi isvivis en mia maturao ... @@  He, ci, molanimulo, diris Gavrila,  kial ci detale pri@ io rakontas?# Verdire? @@  Kial, Gavrila Andreji ?# Mi ne timas batojn, Gavrila@ Andieji .# Se mia sinjoro min punas, poste li min pu-@ blike salutas  mi tamen restas homo.# Sed suferi pro@ tiu ... @@  Nu; iru for , senpacience interrompis lin Gavrila.@@ Kapiton foriris.@@  Se li ne estus, kriis post li la ambelano,  u vi@ mem konsentus? @@  Mi eldiras mian konsenton , diris Kapiton kaj mal-@ aperis.# La elokventeco ne forlasadis lin e  en la plej@ malagrabla situacio.@@ La ambelano pa]is iomete tra la ambro.@@  Nu, venigu nun Tatjana-n , fine diris li.@@ Post kelke da tempo Tatjana nelamte eniris kaj haltis@ sur la sojlo.@@  Kion vi ordonos, Gavrila Andreji ? diris ]i, apenam@ amdeble.# La ambelano fikse rigardis ]in.@@  Nu, diris li  u ci, Tanjo, volas edzinii?# La sin-@ jorino elektis por vi la fian on. @@  Mi obeas, Gavrila Andreji .# Kiun do la sinjorino@ destinis kiel fian on por mi? @@ p0024*******************************  Kapiton-on la botiston. @@  Mi obeas. @@  Li estas malseriozulo, verdire.# Sed la sinjorino en@ tiu okazo esperas, ke ci ... @@  Mi obeas. @@  Nur jen  mal]anco ... tiu surdulo, Gera jo, li ja@ cin amindumas.# Kiel ci alsor is tiun urson?# Li ja@ kapablas cin mortigi, tiu urso ... @@  Li min mortigos, Gavrila Andreji , nepre mortigos. @@  Li mortigos cin ...# Nu, tion ni ankoram vidos ...@ # Ci diras  li mortigos?# u li rajtas cin mortigi, pri-@ juu ci mem?  Mi ja ne scias, Gavrila Andreji  u li rajtas am ne ... @@  Jen kia ci estas!# u ci ion al li promesis? @@  Kion vi deziras? @@ La ambelano iomete silentis kaj pensis:  Modesta@ ci estas!#  Nu, bone, li aldiris,  ni priparolu an-@ koram tion, nun foriru, Tanjo; mi vidas, ke ci vere estas@ humilulino. @@ Tatjana returnis sin, apogis sin facile je la pordkadro@ kaj foriris.@@  Eble la sinjorino morgam jam estos forgesinta pri@ tiu geedzio, pensis 1a ambelano,  eble mi vane estas@ maltrankvila.# Ni ja la tumultulon pacigos ... se io@ okazos  mi tuj sciigos la policon ...# Ustinja Fedo-@ rovna, ordonis li lamtvo e al sia edzino,  klopodu vi@ pri la samovaro*1), mia respektindulino. @@ Tatjana dum tiu tuta tago ne eliris el la lavejo.# Ko-@ mence ]i ekploris, poste  forvi]is la larmojn kaj lam-@ kutime laboris.# Kapiton is malfrua nokto sidis en la@ drinkejo kun iu kunulo malafablaspekta kaj rakontis al@ ---------------------------------------------------------------- 1) Samovaro, tema]ino, en kiu oni boligas la akvon por@ prepari la teon.@@ p0025******************************* li detale  kiel li lois en Peterburgo e ia sinjoro.@ # Tiu sinjoro estis tre talenta, sed observis tro la ordon@ kaj havis unu malbonan econ: li tro inklinis al drinkado@ kaj iel amindumis virinojn ...# La malafabla kunulo@ jesis; sed kiam Kapiton al li anoncis, fine, ke li, pro@ ia okazo, intencas morgam sin memmortigi, la malafabla@ kamarado diris, ke jam estas tempo dormi.# Ili disiis@ maldelikate kaj silente.@@ Sed la esperoj de la ambelano ne efektiviis.# La@ sinjorinon priokupis tiom la intenco, edzigi Kapiton-on,@ ke ]i e  dumnokte pri tio konversaciis kun unu el siaj@ akompanistinoj*1).# Tiu i akompanistino lois en la sin-@ jorina domo nur por pasigi la nokton kun la dom-@ mastrino, se tiu ne povis dormi; la framlino dormis dum-@ tage kiel nokta veturigisto.@@ Kiam Gavrila venis al la sinjorino post la matenmano,@ kun la raporto, ]ia unua demando estis:  ... kaj la@ geedzio?# u la afero sukcesos? # Li kompreneble@ respondis ke jes, ke Kapiton hodiam venos ]in saluti.@ # La sinjorino ne fartis bone; ]i ne longe okupis sin pri@ la aferoj.@@ La ambelano revenis hejmen kaj kunvokis konsilant-@ aron.# La afero, sendube, postulis apartan pridiskutadon@ .# Tatjana ne kontramdiris ion, sed Kapiton lamtvo e anoncis,@ ke li havas nur unu kapon, sed ne du, nek tri ...@ # Gerasim severe, rapidrigarde observis iujn, ne for-@ lasis la peronon de la servistinejo kaj, ]ajne, antamsentis,@ ke oni konspiras ion por li malbonan.# La kunvenintoj@ (en ties nombro eestis maljuna bufedestro, nomita onklo@ $vost, kiun iuj respekte demandis pri konsiloj, kvankam@ ----------------------------------------------------------- 1) Akompanistinoj estis virinoj, kiuj irkamis la nobelinon@ por amuzi ]in legi al ]i lamtvo e ktp.# Ili estis, plejparte,@ nobelaj vidvinoj am nobelaj framlinoj el malri aj familioj.@@ p0026******************************* li ne respondadis ion alian ol  jen i kiel am  jes,@ jes!  jes, jes! ) komencis per tio, ke ili, por en iu@ kazo eldanerigi lin, enfermis Kapiton-on en la am-@ breton, kie staris akvopuriga ma]ino.# Oni komencis@ fervore pripensi.# Certe, estis facile agi perforte,  @ sed  ke Dio antamgardu  la sinjorino maltrankvilios@ pro la bruo,  mal]anco!# Kion do fari!# Oni pensis,@ pensis, finfine, elpensis.@@ Rimarkite estis multfoje, ke Gerasim ne toleris ebri-@ ulojn.# Sidante e la pordego, li iam deturnis la kapon@ indigne, kiam lin preterpa]is ia drinkulo, necerte mar]-@ ante, kun la ]irmileto de sia apo sur la orelo.# Oni@ decidis instigi Tatjana-n, ke ]i ]ajnigu sin ebrieta kaj@ iru ]anceliante kaj balanciante, preter Gerasim.# La@ malfeli ulino longe ne konsentis; sed oni konvinkis ]in.@ # \i mem vidis, ke alimaniere ]i ne liberius de sia@ adoranto.# \i iris.# Oni eligis Kapiton-on el la ambr-@ eto  ar la afero lin koncernis.# Gerasim estis sidanta@ sur la piedestaleto e la pordego kaj en]ovis la ]ovel-@ ilon en la teron ...# El iuj anguloj, el sub iuj rul-@ kurtenoj oni lin observis ...@@ La ruza5o sukcesis plej eble bone.# Ekvidinte Tatjana-n,@ li komence, lamkutime, karese kapbalancis; poste, ]in@ fiksrigardante, faligis la ]ovelilon, ekstaris, alproksim-@ iis, almetis sian vizaon al la ]ia ...# Pro la timo ]i@ ek]ancelis ankoram pli forte kaj fermis la okulojn.# Li@ prenis ]ian manon, kurigis ]in tra la korto; enirinte kun@ ]i la ambron, kie kunsidis la konsilantaro, li pusis ]in@ rekte al Kapiton.# Tatjana preskam svenis ...# Gerasim@ staris iomete, ]in rigardante, svingis manon, ekridetis@ kaj foriris pezpa]e, en sian ambreton ...# Unu tagon@ kaj unu nokton li ne eliris.# Forejtor Antipka poste ra-@ kontis, ke li vidis tra fendeto, ke Gerasim, sidante@ p0027******************************* sur sia lito, nelamte, egalmezure kaj nur muante  @ kantis; tio estis  balanciis, fermis la okulojn kaj@ skuis la kapon, kiel tion faras veturigistoj am volgaj@ ]iplaboristoj, kiam ili kantas siajn vemalgajajn melodiojn.@@ Antipka eksentis kortimon kaj deiris de la fendotruo.@@ Kiam sekvantan tagon, Gerasim eliris el sia ambreto,@ li havis sian kutiman mienon.# Li aspektis nur iomete pli@ malserena kaj tute ne atentis Tatjana-n, nek Kapiton-on.@@ La saman vesperon la gefian oj, tenante subbrake@ anserojn*1), iris al la sinjorino kaj post unu semajno ili@ geedziis.# En la sama tago Gerasim ]anis sian konduton@ neniel.@@ Sed de la rivero li revenis sen akvo  li ial rompis@ dumvoje la barelon.# Vespere, en la evalejo, li tiel@ fervore purigis kaj frotis sian evalon, ke la besto balanc-@ iis, kvazam sektrunketo pro la vento, kaj apenam tenis@ sin sur la piedoj sub liaj ferpugnoj.# i io okazis prin-@ tempe.# Preterpasis ankoram unu jaro, dum kiu Kapiton@ fine al nenio plu tamgis pro sia ebrieco.# Oni decidis@ forsendi lin kaj lian edzinon en malproksiman kamparon@ kun la kamparveturilaro.# En la tago de ilia forveturo@ li ]ajnis kuraa kaj volis konvinki iujn, ke  kien ajn@ oni lin sendos, e  al fino de la mondo  li tamen ne@ pereos.# Sed poste li tute senkuraiis, plendis, ke oni@ veturigas lin al malkleruloj, kaj fine malfortiis tiel, ke@ li povis e  ne surmeti sian apon.# Iu kompatemulo in@ sur]ovis sur lian frunton, orde aranis la ]irmileton@ kaj manfrapis in desupre.# Kiam io jam estis preta,@ la kamparanoj jam prenis ea la manojn la kondukilojn,@ kaj oni atendis nur la vortojn:  Kun Dio! *2), Gerasim@ -------------------------------------------------------------- 1) Ili iris saluti la sinjorinon kaj, elpetante ]ian benon je@ ilia geedzio, ili alportis donacojn.@@ 2) Kun Dio!, tiuj vortoj devis esti diritaj antam iu vojao.@@ p0028******************************* eliris el sia ambreto, alproksimiis al Tatjana kaj do-@ nacis al ]i  por rememorigo pri li  ruan koton-@ tukon, kiun li por ]i a etis antam unu jaro*1).# Tatjana,@ is nun indiferente suferinta iujn ]aniojn de sia sorto,@ tamen nun ne povis plu elteni  ]i eligis larmojn, kaj,@ sin sidigante en la kamparveturilon, ]i, lamkristane, inter-@ ]anis kun Gerasim trifojan kison.# Li intencis akom-@ pani ]in is la limbara5o*2) kaj iris apud la veturilo,@ sed subite haltis e la Krima Trairejo, svingis la manon*3)@ kaj ekmar]is lamlonge de la rivero.@@ Vesperiis.# Li iris nerapide kaj rigardis la akvon.@ # Subite ]ajnis al li, ke iu baraktas en la ]limo e la@ bordo.# Li kliniis kaj ekvidis etan hundidon, blankan,@ nigromakulan, kiu, malgram siaj penoj, ne povis eliri iel@ el la akvo, glitis kaj tremetis per tuta sia malseka kaj@ malgrasa korpeto.# Gerasim iom rigardis la kompatindan@ fihundidon, ekkaptis in per unu mano, metis in e@ sia brusto kaj grandpa]e iris hejmen.# Veninte en sian@ ambreton, li metis sur sian liton la savitan hundidon,@ kovris in per sia peza lanmantelo kaj kuris  unue en@ la evalejon por alporti pajlon, poste  en la kuirejon,@ kie li prenis pelveton da lakto.# Zorgeme forpu]inte la@ lanmantelon kaj sterninte la pajlon, li metis la pelveton@ sur la liton.# La kompatinda hundido estis nur tri-@ semajna,  i estis nur antam nelonge komencinta vidi  @ unu okulo e  ]ajnis pli granda ol la alia.# i ankoram@ ne povis trinki el la pelveto, nur tremetis kaj fermetis@ la okulojn.# Gerasim, delikate altu]ante ian kapon,@ pu]is ian bu]on al la lakto.# La hundido subite el-@ trinkis avide, ]prucblovante, tremante kaj troglutante.@ # -------------------------------------------------------------- 1) La rua tuko, kun kiu oni iras svatii je framlino.@@ 2) En tiu tempo iu urbo am vilao havis sian limbara5on.@@ 3) La mansvingo, gesto de semespero.@@ p0029******************************* Gerasim iom observis in, kaj subite ekridis ...# Tutan@ nokton li vartis in, ku]igis, sekigis kaj, fine, li mem@ ekdormis apud i kontente kaj kviete.@@ Neniu patrino flegas sian infanon tiel, kiel Gerasim@ flegis sian adoptiton (tio estis la hundineto).# Komence@ i estis tre malfortika, eta a kaj malbela; sed iom post@ iom i grandiis kaj fortiis.# Post ok monatoj i danak' al@ la zorga flegado de sia savinto iis belaspekta hundeto@ de hispana raso, kun longaj oreloj, 1anuga vosto tub-@ forma kaj grandaj esprimplenaj okuloj.# i pasie amis@ Gerasim-on, iam akompanis lin, turnante sian voston.@ # Li nomis in  mutuloj scias, ke ili atentigas aliajn per@ sia blekado  <i>Mumu</i>.# iuj domanoj amis in kaj vokis@  <i>Mumunja</i> .# i estis tre komprenema, karesema, sed@ montris sian sindonemon nur al Gcrasim.# Li mem in@ tre amis, sed li ne toleris, kiam aliaj in karesis, u@ li timis pro i, u li estis 5aluza  Dio scias ...@@ La hundeto vekis lin frumatene, tirante la randon de@ lia vesta5o, kondukis per la ]nuro la maljunan evalon@ al li  tiu evalo kaj la hundo estis amikoj.# Grav-@ miene i iradis kun li al la rivero, gardis liajn balailojn@ kaj ]ovelilojn kaj al neniu permesis alproksimii al lia@ ambreto.# Li eltran is por i malgrandan malferma5on@ en sia pordo, kaj i kvazam komprenis, ke nur en la@ ambreto de Gerasim i estas hejme; tial enirinte tien,@ i tuj, kontentmiena, saltis sur la liton.# Dumnokte i@ tute ne dormis, sed ne bojadis sencele, kiel stulta kort-@ hunda o, kiu, sidanto sur sia vosto kaj levante la bu]on,@ duonfermante la okulojn, bojas nur pro neokupio, kutime@ trifoje.# Sed la vo eto akra de <i>Mumu</i> amdiis neniam@ vane:  am kiam iu fremdulo alproksimiis al la irkam-@ baro, am ie io suspektinda bruetis, kraketis ...# Unu-@ vorte, i estis perfekta gardisto ...@@ p0030******************************* Verdire, krom i estis en la korto ankoram maljuna@ virhundo, flava kun brunaj makuletoj, nomita Vol ok;@ sed li e  nokte estis aligita al la eno.# Li mem, pro@ sia kadukeco, tute ne aspiris la liberecon,  li estis ku-@ ]anta, kunvolviinte, en sia ni o kaj nur malofte el-@ igadis ramka an, preskam sensonan ekbojon.# Li in tuj@ haltigis, kvazam konsciante mem la senutilecon de sia bojo.@@ <i>Mumu</i> neniam eniris en la sinjoran domon.# Kiam@ Gerasim alportis lignon en la ambrojn, la hundo restis@ iam ekstere kaj senpacience atendis lin sur la perono,@ stre ante la orelojn, turnante la kapon, jen dekstren,@ jen maldekstren, e la plej malforta bruo malantam la@ pordoj.@@ Tiel forpasis ankoram unu jaro.# Gerasim damrigis@ sian oficon kaj estis kontenta pri sia sorto, sed subite@ okazis neatendita5o.# Nome: iun belan somertagon la sin-@ jorino kun siaj akompanistinoj promenis tra la gasto-@ ambro.# \i estis bonhumora, ridis kaj ]ercis.# La akom-@ panistinoj ankam ridis kaj ]ercis kun ]i; sed ili ne ojis@ tro: oni ne ]atis en la domo, kiam la sinjorino estis@ gaja.# Unue  ar tiam ]i postulis de iuj senprokrastan@ kaj plenan partoprenon en sia ojhumoro kaj koleris, se@ ies vizao ne brilis pro plezuro; due  ar la oj-@ ekflamoj e ]i ne longe damris kaj kutime ]anis en@ malserenan, malafablan humoron.@@ Tiun tagon ]i vekiis bon]ance: lam la kartoj  ]i@ iumatene divenprovis la kartojn  ]i atendis la plen-@ umon de sia deziro; la teon ]i opiniis aparte bongusta  @ tial la ambristino ricevis lamdon kaj kiel rekompencon@  dek kopekojn.# Kun dol agrabla rideto sur la sulkaj@ lipoj la sinjorino promenis en la gasto- ambro kaj al-@ proksimiis al la fenestro.# Antam la fenestro troviis@ ardeneto; en la mezo, sur la bedeto kun rozarbusto,@ p0031******************************* ku]is <i>Mumu</i> kaj fervore dentskrapis oston.# La sinjorino@ in ekvidis.@@  Ho, mia Dio! # \i ekkriis subite:  kio estas i tiu@ hundo? La akompanistino, al kiu turnis sin la sinjorino, 5etis@ sin iuflanken, vemalgaje embarasita kiel kutime okazas@ al iu subpotenca, kiu ne bone komprenas kion signifas la@ ekvoko de lia estro.@@  <i>Mmm ... mi ne scias *, balbatis ]i,  ]ajnas, ke tio@ estas la hundo de la mutulo. @@  Dio mia , interrompis ]in la sinjorino,  i estas@ beleta hundo!# u li in jam delonge havas?# Ordonu@ in venigi.# Kial do mi in is nun ne vidis?# Venigu@ in. @@ La akompanistino tuj flugkuris en la antam ambron.@@  He, he , ekkriis ]i.  Venigu tuj <i>Mumu!</i># i estas en@ la ardeneto. @@  Ha , diris la sinjorino:  oni in nomas <i>Mumu!</i># Tre@ bela nomo! @@  Ho, jes, tre bela , rediris la akompanistinoj.#  Rapidu,@ Stepan! @@ Stepan, fortika framlo, lakeo, kuregis en la ardeneton,@ volis kapti <i>Mumu</i>, sed la hundo lerte elglitis el liaj@ fingroj kaj, levinte la voston, alkuris rapidege al Gerasim,@ kiu staris apud la kuirejo kaj skuis la barelon, frapante@ kaj turnante in en siaj manoj, kvazam infanan ludtam-@ buron.# Stepan kure persekutis la hundon, penante in@ ekkapti e la piedoj de ia mastro.# Sed la rapidmova@ hundeto ne lasis sin kapti, elturniis, forsaltis.# Gerasim@ mokridetante observis tion.# Fine Stepan kolere sin@ levis kaj rapide komprenigis lin helpe de mansignoj, ke@ la sinjorino ordonis venigi al si la hundeton.# Gerasim@ ]ajnis mirigita, sed alvokis <i>Mumu</i>, levis in de la tero@ p0032******************************* kaj enmanigis al Stepan.# Stepan alportis in en la sa-@ lonon kaj starigis sur la pargeton.# La sinjorino kares-@ vo e vokis in.# <i>Mumu</i>, neniam cn sia vivo vizitinta@ tiajn luksegajn ambrojn, timegis kaj volis forkuri tra@ la pordo, sed, forpu]ita de la servema Stepan, tremis@ kaj premis sin al la pordo.@@  <i>Mumu</i>, <i>Mumu</i>, venu do al mi, venu al la sinjorino, @ diris la mastrino,  venu, stulteta, ne timu ... @@  Alproksimiu, <i>Mumu</i>, al la sinjorino , ripetis la akom-@ panistinoj:  venu do! @@ Sed <i>Mumu</i> sopire irkamrigardis kaj ne moviis.@@  Alportu al i iom por mani! diris la sinjorino.@ #  Kia stulta i estas! ne volas veni al la sinjorino!# Kion@ i timas? @@  i ankoram ne estis kutimita elparolis serveme-@ timeme unu el la akompanistinoj.@@ Stepan alportis pelveton kun lakto, metis in antam@ <i>Mumu</i>, sed la hundo e  ne flaris la lakton,  i iam@ tremetis kaj irkamrigardis.@@  Ho, kia ci estas! diris la sinjorino, alvenante; ]i@ kliniis kaj volis in mankaresi.# Sed <i>Mumu</i> konvulsie@ turnis la kapon kaj montris la dentojn.# La sinjorino@ rapide forprenis sian manon.# Dum unu momento iuj@ silentis.# <i>Mumu</i> nelamte pepkrietis, kvazam plendante@ kaj petante pardonon.# La sinjorino deiris malafablamiena.@ # La subita move de la hundo ]in timigis.@@  Ho , ekkriis samtempe iuj akompanistinoj ...  u@ i, eble, vin mordis?# Ke Dio nin gardu! # (<i>Mumu</i>@ ankoram neniun mordis iam.)#  Ho ho! @@   Forportu in! diris la maljunulino per ]anita vo o.@ #  A a hundeto!# Kiel malbona i estas! @@ Kaj, sin returninte malrapide, ]i iris al sia skribo-@ ambro.# La virinoj, time rigardante unu la alian volis@ p0033******************************* ]in sekvi, sed ]i haltis, severe ilin rigardis kaj diris:@  Kial vi venas?# Mi ja vin ne invitis! kaj foriris.@@ La akompanistinoj senespere mansvingis al Stepan.@ # Li ekkaptis <i>Mumu</i> kaj rapide el5etis in tra la pordo,@ rekte al la piedoi de Gerasim.# Post unu duonhoro@ silento regis ea la domo kaj la maljuna sinjorino sidis@ sur sia kanapo malbonhumora, pii malserenaspekta ol@ nubego fulmotondra.@@ Kiaj bagateloj, se oni meditas, povas iafoje malbon-@ humorigi la homon!@@ is la vespero la sinjorino ne rrankviliis, ne al-@ parolis iun, ne kartludis kaj malkviete dormis. \i@ imagis, ke oni ne donis al ]i saman parfumon, kiun@ oni kutime al ]i alportis, ke ]ia kuseno odoris je sapo,@ kaj igis la ambelaninon, traflari la tutan tola5aron,  @ unuvorte ekcitiis tro.# La sekvantan matenon ]i ordonis@ venigi Gavrila-n unu horon pli frue ol kutime.@@  Diru  do , ]i komencis, kiam li, interne tremante,@ apenam trapasis la sojlon de ]ia skribo ambro:  kiu@ hundo bojis la tutan nokton en nia korto?# Mi ne povis@ dormi pro tio. @@  Hundo ... kiu ... eble !a hundo de la mutulo , diris@ li per necerta vo o.@@  Mi ne scias, kies i estas, nur mi ne povis dormi.@ # Mi miras, kial ni bezonas multegon da hundoj.# Mi@ deziras scii.# Ni ja havas 1a korthundon? @@  Jes, certe.# Vol ok ... @@  Nu, kial do ni bezonas ankoram hundon?# Nur pro@ senordo ...# Tio okazas nur, ar forestas la domestro .@ # Kial la mutulo bezonas hundon?# Kiu permesis al li@ posedi hundojn en mia korto?# Hieram mi proksimiis al@ fenestro  i ku]as en la ardeno por preni ian @ p0034******************************* a a5on, dentskrapas.# Sed mi tie plantis rozojn ... # La@ sinjorino silentis iom.@@  i foriu ankoram hodiam! ...# u ci amdis? @@  Mi obeas. @@  Hodiam ...# Nun foriru.# Mi cin venigos poste por@ la raporto*1). # Gavrila eliris.@@ Trairante la gast ambron, la ambelano, pro la ordo,@ transmetis la tintileton de unu tablo sur alian, nelamte@ purigis en la salono sian nazon, similan je anasbeko,@ kaj iris en la antau ambron.# En la antam ambro, sur@ la kanapa o, dormis Stepan, en la situacio de mortigita@ militisto sur batalbildo, konvulsie elstre ante siajn nudajn@ piedojn el la surtuto, kiu servis al li kiel kovra5o.# La@ ambelano pa]e vekis, lin kaj duonvo e komunikis al li@ ian ordonon.# Stepan respondis per duonoscedo kaj@ duonrido.@@ La ambelano foriris.# Stepan salte ekstaris, surmetis@ kaftanon kaj botojn, eliris kaj haltis sur la perono.# Post@ proksimume kvin minutoj Gerasim aperis kun ligno-@ faskego sur la dorso, akompanate, kiel iam, de <i>Mumu</i>.@ # (Oni hejtis e  somere la dorm- kaj skrib ambrojn de@ 1a sinjorino.)# Gerasim starigis sin flanke antam la pordo,@ pu]is in per sia ]ultro kaj faleniris en la domon kun@ sia porta5o.# <i>Mumu</i>, kiel katime, haltis la dompordo@ en atendo.# Tiam Stepan, elektinte oportunan momenton,@ subite sin 5etis sur la hundon, kiel vulturo sur kokidon,@ premis in al la tero per sia brusto, irkamkaptis in@ kaj forkuris kun i el la korto e  ne surmetinte sian@ apon.# Li sidigis sin sur la unuan trovitan fiakron kaj@ rapidis al O%otnij Rjad.# Tie li baldam trovis a etanton,@ al kiu li cedis la hundon por duonrublo, kondi e, ke la@ ------------------------------------------------------------ l) La ambelano venis iumatene al la sinjorino por raporti@ al ]i pri domaj aferoj kaj ricevi ordonojn.@@ p0035******************************* a etinto almenam dum unu semajno tenu la hundon al-@ ligita al la ]nuro.# Li baldam revenis hejmen, sed, ne@ alproksimiante al la domo, li eliris el la fiakro kaj,@ irkamirante la korton ekstere de la malantama strateto,@ li transsaltis la irkambara5on kaj eniris en la korton.@ # Li timis pa]i tra la kortpordeto, ar li evitis Gerasim-on.@@ Sed li timis vane: Gerasim ne estis plu en la korto.@ # Elirinte el la domo, li tuj rimarkis la foreston de <i>Mumu</i>;@ neniam okazis, ke <i>Mumu</i> ne estis lin atendanta.# Li kuris@ ien, ser is, vokis; li enrigardis sian ambreton, la fojn-@ ejon, tien, i tien.# Sed <i>Mumu</i> ne estis trovebla!# Li@ turnis sin al homoj, demandis pri la hundo per sen-@ esperaj gestoj, montrante je duonar]ino pli alte ol la@ tero, mandesegnis in.# Unuj efektive ne sciis, kie estas@ <i>Mumu</i> kaj nur kapbalancis responde; aliaj respondis,@ sciante, per duonrideto.# La ambelano iis subite ek-@ sterorde gravmiena kaj krivo e turnis sin al la veturig-@ istoj.# Tiam Gerasim forkuris el la korto.@@ Jam vesperiis, kiam li estis reveninta.# Lam lia laca@ aspekto, necerta mar]ado kaj polvaj vesta5oj oni povis@ konkludi, ke li trakuris la duonon de la urbo Moskva.@ # Li haltis antam la sinjoraj fenestroj, rapide observis la@ peronon, sur kiu kunariis sep kortanoj, sin deturnis kaj@ ekblekis ankoram foje:  <i>Mumu</i>!  sed <i>Mumu</i>> ne revokis.@ # Li foriris.# iuj lin postrigardis, sed neniu ridetis, nek diris@ vorton.# La sciavida  forejtor Antipka rakontis la sekvantan@ matenon, ke la mutulo sopiremis la tutan nokton.@@ La tutan tagon Gerasim ne aperis  anstatam li la@ veturigislo Potap iris por alporti la akvon, pro kio Potap@ estis tre malkontenta.# La sinjorino demandis Gavrila-n,@ u ]ia ordono estas plenumita.# Gavrila respondis, ke jes.@@ Sekvantan matenon Gerasim eliris el sia ambreto por@ labori.# Li venis al la tagmezmano, manis iom kaj for-@ p0036******************************* iris, ne salutinte iun.# Lia vizao, iam senvivaspekta,@ kiel e iuj surdmutaj, nun kvazam ]toniis.# Dumtage@ li ree foriris, sed ne forestis longe  li baldam revenis@ kaj tuj ku]igis sin en la fojnejo.@@ Estis nokto, lunluma, serena.# Vesopire, maltrankvile@ ku]is Gerasim; subite li eksentis, ke iu tiras lian vest-@ randon.# Li tuta ektremis, sed ne levis la kapon, e @ kunpremis la palpebrojn ...# Sed jen  iu tiris lin an-@ koramfoje, pli forte ol antame ... li salte ekstaris.# Antam@ li, kun de]irita ]nuro irkam la kolo, moviis <i>Mumu</i>.@@ Longa ojkrio eliis el lia muta brusto.# Li ekkaptis@ <i>Mumu</i>, premegis in en siaj brakoj; la hundo rapidege@ lekis lian nazon, okulojn, lipharojn, barbon.# Li staris@ momenton, pripensis, singardeme malsupreniris de la fojn-@ ejo, irkamrigardis, kaj, certiinte, ke neniu lin povus@ vidi, li ]telpa]e atingis sian ambreton.# Gerasim jam@ konjektis, ke la hundo ne estis foriinta memvole, ke, eble,@ oni in forigis lam ordono de la sinjorino.# Oni klarigis@ al li mansigne, kiel ekkoleris la hundo, kiam la sinjorino@ volis in karesi.# Kaj li decidis agi singardeme.@@ Li manigis al <i>Mumu</i> panon, karesis in, ku]igis, poste@ kombinis, kiel li povus in plej eble bone forka]i.# Fine@ li decidis, dumtage lasi in enfermita en la ambreto,@ viziti in nur malofte kaj nur nokte elirigi in.# La mal-@ ferma5on en la porto li ]topis per malnova feltomantelo@ kaj frumatene li jam estis aperinta en la korto, kvazam@ nenio okazis.# Li e  konservis (naiva ruzo) sian senes-@ peran mienon.@@ La kompatinda surdulo ne komprenis, ke <i>Mumu</i>> povis@ sciigi pri sia reveno per sia pepkrio.# Efektive iuj@ domanoj baldam sciis, ke la hundo de la mutulo estas@ reveninta, ke li ka]e enfermas in en sia ambreto.# Sed@ pro kompato je li am, parte, pro la timo iuj igis lin@ p0037******************************* kredi, ke lia sekreto ne estas konata.# Nur la ambelano@ embarasite skrapis sian nukon kaj diris:   Nu, ke Dio@ pri li zorgu!# Eble la sinjorino tion ne ekscios. @@ Ankoram neniam la mutulo estis tiel laborema, diligenta,@ kiel tiun tagon: li purigis, traskrapis la korton, eltiris@ iujn herbetojn, propramane eligis iujn palisetojn de@ la ardeneta irkambara5o por esti certa, ke ili estas@ sufi e fortaj, kaj ree poste ilin enigis, enbatante en la@ teron.# Unuvorte, li laborpenadis kaj klopodadis tiom, ke@ e  la sinjorino atentis lian fervoran diligentecon.@@ Dumtage Gerasim dufoje ]telka]e vizitis sian malliber-@ igiton.# Kiam noktiis, li ku]igis sin kune kun la hundo,@ ne en la fojnejo, sed en sia ambreto; nur postnoktmeze@ ili ambam eliris iomete promeni.# Mar]inte kun i sufi e@ longe tra la korto, li jam intencis reveni  sed subite,@ malantam la irkambara5o, el la strateto, amdiis ia brueto.@ # <i>Mumu</i> stre is la orelojn, ekkriegis, alproksimiis al la@ bara5o, flaris kaj ekbojis lamte-akre.# Iu ebriulo ennest-@ iis tie por la nokto.@@ En la sama momento la sinjorino estis 5us ekdormanta@ post longedamra  nervekscitio .# Tiaj  ekscitioj okazis@ post tro satiga vespermanado.# Subita bojo vekis ]in;@ ]ia koro ekfrapis, poste kvazam haltis.#   ambristinoj,@ ambristinoj! ekemis ]i:  ambristinoj! # La ektimig-@ itaj ambristinoj rapidis en ]ian dormo ambron.#   Ho,@ ho, mi mortas , diris ]i, sopire movante la manojn:  Denove@ i tiu hundo!# Ho, venigu la kuraciston!# Ili volas min@ mortigi!# La hundo, ree la hundo!# Ho! # Kaj ]i mal-@ antamklinis la kapon, kio signifis, ke ]i svenas.# Oni kuris@ por venigi la kuraciston, t. e. la domsanigiston $ariton.@ # Tiu i kuracisto, kies tuta kuracarto konsistis en tio, ke@ li portis botojn kun molaj plandoj, delikate palpis la@ pulson, dormis dekkvar el dudekkvar boroj, la restan@ p0038*******************************  tempoo iam sopiris kaj sen ese regalis la sinjorinon@ per lamro erizaj gutoj  i tiu kuracisto tuj aperis, dis-@ vastigis en la ambro la fumon de bruligataj plumoj*1),@ kaj, kiam la sinjorino malfermis la okulojn, li alportis al@ ]i senprokraste, sur arenta plateto, glaseton da bonfaraj@ gutetoj.# La sinjorino englutis ilin, sed tuj, per larmplena@ vo o, komencis plendi pri la hundo, pri Gavrila, pri tio,@ ke iuj forlasis ]in, kompatindan maljunulinon, ke neniu@ ]in bedamras, ke iuj aspiras ]ian morton.# Dume la mal-@ ]anca <i>Mumu</i> damrigis sian bojadon kaj Gerasim vane@ penadis foririgi in de la irkambara5o.@@  Jen ... jen ... ree ...  , balbutis la sinjorino kaj ree@ rulis la okulojn emociite.# La kuracisto ion flustris al la@ ambristino, ]i kuris en la antam ambron, pu]e vekis@ Stepan-on,  tiu kuris por veki Gavrila-n, Gavrila, ek-@ scitita, ordonis veki iujn domanojn.@@ Gerasim sin returnis, ekvidis briletantajn lumojn,@ moviantajn ombrofigurojn tra la fenestroj, kaj divenante@ ian malfeli on per sia koro, li ekkaptis <i>Mumu-n</i> subbrake,@ enkuris en sian ambreton kaj ]losfermis in.# Post kel-@ kaj momentoj kvin homoj volis perforte penetri ai li,@ sed la ]ovfermilo ne cedis.# Gavrila alkuris rapidege,@ ordonis al iuj resti tie is la mateno kaj gardi.# Li@ mem kuris al la servistinejo kaj petis la efan akom-@ panistinon, Ljubov Ljubimovna-n, kun kiu li kune ]teladis@ kaj false kalkuladis sukeron, teen kaj ceteran spicaron,@ ke ]i raportu al la sinjorino jenon: ke la hundo, mal-@ felice, revenis al sia mastro, sed ke jam morgam i@ nepre ne estos plu vivanta; ke li petas la sinjorinon,@ sindone  ne koleri kaj bonvole trankvilii.# La sin-@ jorino, kredeble, ne estus tiankviliinta tiel baldam, sed@ ------------------------------------------------------------ 1) Popola rimedo kontram sveno. p0039******************************* la kuracisto, en rapido ver]is en la glaseton kvardek@ gutojn anstatam dekdu; la trankviliga eco de la lamro-@ eriza5o efikis, post unu kvarono da horo la sinjorino@ ripozis jam kviete kaj pace; Gerasim, tuta pala, ku]is@ en sia lito, forte kunpremante la bu]on de <i>Mumu</i>.@@ Sekvantan matenon la sinjorino vekiis sufi e mal-@ frue.# Gavrila atendis nur ]ian vekion, por ordoni la@ docidan atakon al la rifuejo de Gerasim.# Li mem@ atendis la kolerekflamon de la sinjorino, kiel fortan fulmo-@ tondran veteron.# Sed la fulmotondro ne venis.# Ku]ante@ en la lito, la sinjorino ordonis venigi la efan akorapa-@ nistinon.@@  Ljubov Ljubimovna , ]i ekparolis per nelamta, mal-@ forta vo o,  ]i volonte kelkafoje ]ajnigis sin persekutata,@ solece suferanta; kompreneble tiam iuj domanoj sentis@ sin tre malagrable.#   Ljubov Ljubimovna, vi vidas,@ kia estas mia situacio; iru do, mia karulino, al Gavrila@ Andreji : priparolu kun li.# u vere iu hunda o pli@ valoras por li ol la trankvilo, e  la vivo de lia sinjo-@ rino!# Mi ne dezirus tion kredi , ]i aldiris kun la@ esprimo de la profunda sento.#  Iru do, mia amindul-@ ino, mi petas vin, iru al Gavrila Andreji . @@ Ljubov Ljubimovna iris en la ambron de Gavrila.@ # Estas nescieble, pri kio ili interparolis; sed post iom@ da tempo tuta arego da servistoj mar]is tra la korto@ en la direkto al la ambreto de Gerasim.# Gavrila antam-@ enpa]is, tenante la apon per la mano, kvankam la vento@ tute ne blovis; apud li iris lakeoj kaj kuiristoj.# El la@ fenestro rigardis onklo $vost kaj klopode ordonis  t. e.@ nur dismovis la manojn; post iuj, saltis kaj grimacis@ buba oj, el kiuj la duono estis alkurintaj fremdaj.# Sur@ la mallara ]tupetaro, kondukanta al la ambreto, estis@ sidanta unu gardisto, du aliaj staris e la pordo,. armitaj@ p0040******************************* de bastonoj.# Oni supreniris la ]tuparon, okupis in@ tutan.# Gavrila alproksimiis al la pordo, pugnofrapis@ kaj ekkriis:@@  Malfermu! @@ Ekamdiis sufokita bojo, sed nenia respondo.@@  Oni diras al ci  malfermu ripetis li.@@  Sed, Gavrila Andreji , diris de malsupre Stepan,@  li ja estas surda, li ne amdas. @@ iuj ekridis.@@  Kion do fari? rediris de supre Gavrila.@@  En lia pordo estas truo, en]ovu tien la bastonon! @@ Gavrila kliniis.@@  Li ]topis in per la feltmantelo, 1a truon @@  Vi ]ovu do la feltmantelon internen. @@ Ree ekamdiis obtuza bojo:@@ ,Jen, la hundo malka]as sin mem , iu diris en la@ homamaso, kaj iuj ree ekridis.@@ Gavrila skrapis malantam sia orelo.@@  Ne, frato, fine diris li,  la mantelon en]ovu ci@ mem, se ci volas. @@  Bone, lam via ordono! @@ Stepan rampis supren, prenis la bastonon, tra]ovis la@ feltomantelon internen kaj skuis en la truo la bastonon,@ ripotante:  Eliru, eliru! # Li skuis ankoram la bastonon,@ kiam neatendete la pordo de la ambreto lare malferm-@ iis, la tuta servantaro malsuprenruliis de 1a ]tuparo@ kiel turnludilo; Gavrila  la unua.# Onklo $vost fermis@ sian fonestron.@@  Nu, nu, nu, nu , kriis Gavrila de la korto:  ci@ atendu nur! # Gerasim senmove staris sur sia sojlo.@ # La servantaro ariis e la bazo de la ]tuparo.# Gerasim@ observis i iujn fihomjn en urbaj surtutoj de supre,@ facile apogante la manojn sur siajn flankojn.# En sia@ p0041******************************* rua, kamparana bluzo, kompare je ili, li aspektis kiel@ giganto.# Gavrila iom antamenpa]is.@@  Atentu, frato, diris li,  mi ne toleros neobeemon! @ # Kaj li klarigis al 1a mntulo per mansignoj, ke la sinjo-@ rino nepre volas forigi la hundon   donu in tuj, alie@ al ci okazos ia malfeli o. @@ Gerasim rigardis lin, montris la huodon, faris e sia@ kolo signon, kvazam kuntirante la ]nuron, kaj demandmiene@ ree rigardis la ambelanon.@@  Jes, jes, rediris tiu, kapbalancante,  jes nepre ... @ # Gerasim mallevis la okulojn poste subite skuiis ree@ montris al <i>Mumu</i>, kiu staris apud li, senkulpe vostbalanc-@ ante kaj scivoleme movante la orelojn.# Li ripete faris@ la signon de strangolo sur sia kolo, kaj signifplene bat-@ frapis sian bruston, kvazsm anoncante, ke li mem prenas@ sur sin  forigi <i>Mumu-n</i>.@@  Sed ci trompos , geste respondis Gavrila.@@ Gerasim iom rigardis lin, malestime ekridetis, ree bat-@ frapis sian bruston kaj brufermis 1a pordon.@@ iuj senvorte rigardis unu la alian.@@  Kion do i io signifas?# u 1i refermis la pordon? @@  Ne atentu lin plu, Gavrila Andreji ! elparolis Stepan.@ #  Li ja faros, kion li promesis ...# Tia li estas ...# Se li@ promesas, estas certe ...# Li estas pli fidinda ol ni ...@ # Tio estas vero ...# Jes ... @@  Jes , iuj ripetis kapskuante.# Tio estas vero.# Jes. @ # Onklo $vost malfermis la fenestron kaj ankam diris:  Jes .@@  Nu, bone , diris Gavrila:  sed la gardistoj tamen@ restu i tie! @@  He, Jero]ka, li aldiris, turnante sin al iu mizerulo,@ en flava nankena kitelo,  tiu homo estis opiniata kiel@ ardenisto,   ci ja nenion faras! prenu la bastonon@ kaj sidu i tie.# Se io okazos, tuj kuru al mi. @@ p0042******************************* Jero]ka prenis la bastonon kaj sidigis sin sur la lastan@ ]tupeton.# La servantaro disiris, escepte de kelkaj sci-@ aviduloj kaj buba oj.@@ Gavrila revenis hejmen kaj pere de Ljubov Ljubimovna@ sendis la raporton al la sinjorino, ke io estas plen-@ umita.# La sinjorino faris nodeton el la pinto de sia@ naztuketo, surver]is parfumon, flalis, frotis la tempiojn,@ apetite trinkis teon kaj, estante ankoram sub la influo@ de la lamro erizaj gutoj, ree ekdormis.@@ Unu horon post i tiu tumulta okazinta5o la pordo@ de la ambreto malfermiis kaj Gerasim aperis.# Li estis@ surmetinta sian festan kaftanon, li kondukis <i>Mumu-n</i>> per@ ]nureto.# Jero]ka flanken iris por lasi lin preteriri.@ # Gerasim direktis sin al la pordego.# iuj buba oj en@ la korto rigarde sekvis lin, sed silentis.# Li e  ne retur-@ nis sin; sian apon li surmetis nur sur la strato.# Ga-@ vrila sendis Jero]ka-n kiel observanton.# Jero]ka, vidante@ de malproksime, ke Gerasim iris en restoracion kun@ <i>Mumu</i>, atendis, is li eliros.@@ Gerasim estis konata en la restoracio.# Oni komprenis@ liajn mansignojn.@@ Li mendis  ] i *l) kun viando kaj sidigis sin, apogante@ la brakojn sur ia tablo.# <i>Mumu</i> staris e lia seo, tran-@ kvile observante lin per siaj saaj okuloj.# ia felo estis@ kvazam polurita tiel belaspekta kaj orde kombita.# Oni@ alportis la brasiksupon.# Gerasim metis en la teleron@ panpecetojn, ere dishakis la viandon kaj starigis la teleron@ sur la teron.# <i>Mumu</i> ekmanis kun sia kutima bon-@ edukiteco: apenam tu]ante la mana5on per sia bu]eto.@ # Gerasim longe in rigardis: du pezaj larmoj elruliis@ subite el liaj okuloj; unu falis sur la krutan frunteton@ ------------------------------------------------------ 1) \ i == brasiksupo sen am kun viando, rusa nacia mana5o. p0043******************************* de la hundo, alia  en la  ] i .# Li kovris sian vizaon@ per la mano.# <i>Mumu</i> formanis la duonon el la telero@ kaj deiris, lekante sian bu]on.# Gerasim ekstaris, pagis@ la supon kaj eliris akompanate de la iom mirigita rigardo@ de la kelnero.@@ Jero]ka, ekvidinte Gerasim-on, kuris malantam la stratan@ angulon kaj, lin preterlasante, ree lin sekvis.@@ Gerasim mar]is, ne rapidante, iam tenante <i>Mumu-n</i>> je@ la ]nureto.# Irinte is la stratangulo, li haltis, kvazam@ ion pripensante, sed tuj grandpa]e direktis sin al la@ Krimea Trairejo.# Survoje li iris en la korton de domo,@ apud kiu estis konstruata la flankdometo, kaj forportis@ de tie sub sia brako du briketojn.# De la Krimea Trairejo@ li direktis sin al la bordo, iris is la loko, kie staris@ du boatetoj kun remiloj, alligitaj al palisetoj (li jam@ rimarkis ilin antame), kaj ensaltis en unu kun <i>Mumu</i>.@@ Lama maljunula o eliris el post la pajltendo kiu@ staris en la angulo de la legomardeno, kaj krivokis@ lin.# Sed Gerasim nur kapbalancis kaj ekremis tiel forte,@ kvankam kontram la riverfluo, ke li post unu momento@ jam estis tre malproksime.# La maljunulo staris iom-@ tempe, skrapfrotis sian dorson per maldekstra, poste per@ dekstra mano kaj reiris lamante en sian pajltendon.@@ Gerasim sen ese remis.# Jen  jam restis la urbo@ Moskva malantame.# Jen  jam disvastiis lamlonge@ de la bordoj  herbejoj, legomardenoj, kampoj,@ arbaretoj; ekvidebliis kampoj,  izba-oj ." Oni povis en-@ spiri la kamparan aeron.# Li for5etis la remilojn, al-@ premis sian kapon al <i>Mumu>/i>, kiu sidis antam li sur la@ seka transversa trabeto  la fundo de la boato estis@ surver]ita de akvo, kaj li restis senmova, krucigante@ siajn fortikajn brakojn sur sia dorso, dum la boaton@ la ondo iom post iom reportis al la urbo.# Gerasim@ p0044******************************* rektiis, rapide, kun malsaneca, koleria mieno, survolvis@ per la ]nureto la briketojn de li prenitajn, faris ma]on,@ metis in irkam la kolon de la hundo kaj, levante in@ super la rivero, lastofoie in ekrigardis.# La hundo ri-@ gardis lin fide, sentime, balancante la vosteton.# Gerasim@ deturnis sin kaj disigis la manojn, ferminte la okulojn.@@ Gerasim amdis nenion: nek la akran ekkrieton de la@ falanta <i>Mumu</i>, nek la obtuzan ekplamdon de 1a akvo.# La@ plej brua tago estis por li same sensona, senbrua, kiel@ la plej senbrua nokto ne estas sensona por ni.# Kiam@ li ree malfermis la okulojn, kiel antame sur la riverakvo@ rapidis unu post la alia la ondetoj.# Kiel antame ili@ plamdetis e la boatflankoj; kaj nur malproksime, mal-@ antame, diskuris e la bordo iaj laraj rondoj.@@ Jero]ka, tuj post kiam al li ne plu estis eble observi@ Gerasim-on, revenis hejmen kaj raportis pri tio, kion li vidis.@@  Nu, jes, # diris Stepan,  li dronigos la hundon.# Certe.@ # Se li ion promesis. @@ Dum la tuta tago neniu vidis Gerasim-on.# Li ne tag-@ manis hejme.# Vespere iuj kunvenis e la manotablo,@ escepte de li.#  Kiel stranga estas i tiu Gerasim ,@ pepvo e diris la dikgrasa lavistino:  u oni povis tiel@ agrenii pro la hundo!# Verdire! @@  Gerasim ja estis i tie , diris Stepan, plenrastante@ por si la ka on per la kulero.@@  Kiel?# Kiam? @@  Antam proksimume du horoj.# Jes!# Ni renkontis unu@ la alian e la pordego.# Mi intencis demandi lin pri la@ hundo, sed li, ]ajne, estis malbonhumora.# Nu, li for-@ pu]is min, eble li volis min deflankigi,  ne tedu,@ eble volis li diri  kaj li tiel frapis mian nukon, ho,@ ve, kiel! # Kaj Stepan, nevole grimacridetante, kuntir-@ iis kaj frotis sian nukon.#  Jes, li aldiris,  li havas@ p0045******************************* fortikan manon, nenion oni povas diri kontram tio ... @ # iuj ridis, mokante Stepanon, kaj disiris por dormi.@@ Dum tio, en la sama tempo, sur la T...a ]oseo fer-@ vore kaj senhalte pa]is ia grandegulo kun sako sur la@ dorso, kun longa bastono en la mano.# Tio estis Gerasim.@ # Li rapidis senreturne hejmon, en sian vilaon.# Droniginte@ la kompatindan <i>Mumu-n</i>, li kuris en sian ambreton, rapide@ enpakis sian nemultan hava5on en malnovan evalkovr-@ a5on, kunligis la paka5on node, metis in sur la ]ultron@ kaj foriris.# Li bone memoris la vojon ankoram de tiam,@ kiam oni kondukis lin al Motkvo.# La vilao, el kiu@ prenis lin la sinjorino, ku]is nur dudek verstojn*1) flanke@ de la ]oseo.# Li iris nevenkeble kurae, penetrite de@ ia malespera kaj samtempe oja decido.# Li iris antamen;@ lare dismalfermiis lia brusto; avide kaj rekte estis@ fiksitaj antamen liaj okuloj.# Li rapidis, kvazam atendis@ lin hejme maljuna patrino, kvazam ]i vokis lin al si@ post longa migrado en fremdlando, inter fremduloj ...@ # La 5us veninta nokto estis sensona, varma; e la flanko,@ kie subiris la suno, la ielrando, ankoram blanka, iom@ purpuriis pro la lasta rebrilo de la forianta tago.# e@ alia flanko jam leviis blugriza nebulo.# De tie alprok-@ simiadis la nokto.# Centoj da perdrikoj kriis irkame,@ kvazam vete vokis unu la alian noktaj birdoj.# Gerasim@ ne povis ilin amdi, ne povis amdi ankam la noktan@ viglan susuradon de la arboj, prter kiuj portis lin liaj@ fortikaj piedoj.@@ Sed li flaris konatan de li odoron de la maturianta@ sekalo, kiu venis el la mallumaj kampoj; li sentis, kiel@ la vento, fluganta renkonte, 1a vento el lia hejm-@ vilao, karese tu]as lian vizaon, petole disblovas liajn@ ------------------------------------------------------------- 1) Versto, rusa distancmezuro, 1066 metroj.@@ p0046******************************* harojn, lian barbon.# Li vidis antam si la blankiantan@ vojon, kondukantan hejmen rektan, kiel sago.# Li@ vidis en la ielo nenombreblajn stelojn, lumigantajn lian@ vojon.# Li mar]is antamen simile al leono, kurae, forte;@ kiam la levianta suno briligis lin per siaj fluide ruaj@ radioj, inter la pa]anto kaj Moskvo jam ku]is tridek-@ versta distanco.@@ Post du tagoj li estis jam hejme, en sia  izba , je l miro@ de la soldatedzino*1), kiun oni tie loigis.# Gerasim preis@ antam sanktaj  ikonoj *2) kaj tuj iris al la vilaestro.@@ La vilaestro ekmiris.# Sed oni jam komencis fal i@ la fojnon.# Gerasim, kiel perfekta fal isto, tuj ricevis@ fal ilon  kaj li ekfal is lam sia kutima maniero, tiel@ fal is, ke la vilaanoj tremis, observante liajn fal movojn.@@ En Moskvo oni rimarkis la forion de Gerasim la@ sekvantan tagon.# Oni ser is lin en lia ambreto, alvokis@ Gavrila-n.# Gavrila venis, rigardis, movis la ]ultrojn@ kaj konkludis, ke la mutulo am forkuris am dronis kune@ kun sia hunda o.# Oni informis la policon, raportis al@ la sinjorino.# La sinjorino ekkoleris, ekploris, diris ke oni@ nepre trovu Gerasim-on, certigis, ke ]i neniam ordonis@ forigi la hundon, kaj fine tiel admonis kaj ripro is Ga-@ vrila-n, ke li la tutan tagon nur skuis la kapon, ripetante:@  Nu! , is kiam la onklo $vost lin konsole saigis, dirinte@ al li:  Nu & u! # Fine oni ricevis la sciigon el la vilao,@ ke Gerasim tien venis.# La sinjorino iom trankviliis;@ komence ]i ordonis lin revenigi al Moskvo, sed tamen@ poste ]i anoncis, ke ]i tute ne bezonas tian nedank-@ emulon.# Cetere post tio ]i baldam mortis; ]iaj heredintoj@ ------------------------------------------------------------ 1) La soldatedzino, en tiu epoko la militservo damris longe;@ tial la edzino de la soldato restis prizorgata de la tuta vilao.@ # Ankam oni soldatigis ofte ribelajn servutulojn.@@ 2) Ikonoj: sanktaj bildfiguroj.@@ p0047******************************* ne zorgis plu pri Gerasim.# Ili ankam aliajn servutulojn@ de sia patrino liberigis kontram la depago.@@ is nun loas solece Gerasim en sia forgesita  izba .@ # Li iam bone fartas, iam estas fortikega.# Kiel antame@ laboras multe, kiel antame li estas gravmiena kaj serioz-@ mora.# Sed la najbaroj rimarkis, ke depost la reveno@ el Moskvo Gerasim tute ne atentas virinojn, e  ne@ rigardas ilin, kaj ke li ne posedas hundon en sia korto.@@  Cetere , pridiskutas vilaanoj,  feli a li estas, ne@ bezonante edzinon.# Kaj la hundon!# u li in bezonas?# E @ perforte oni ne povus allogi ]teliston en lian korton! # Tia@ famo pri la giganteca forto de la mutulo disvastias ien.@@ BE4IN-HERBEJO Estis bela junia tago, unu el tiuj tagoj, kiuj pruvas ke@ la bonvetero damros ankoram longe.# La ielo estas se-@ rena jam de la frua mateno.# La mateuruo ne flamas@ simile al brulego; i estas disver]ita, kiel milda roz-@ kolora5o.# La suno  ne flambrila, rulruiganta, kiel@ dum varmega sekvetero, ne malserena-purpura, kiel@ antam la ventego  sed la suno  afable radibrila  @ pace elnaas el sub mallara kaj longa nubeto, lumas@ fre]kolore kaj enias en ian bluan nebuton.# Kiel ser-@ pentetoj lude brilas la supraj maldensaj randoj de la@ distirita nubeto; ili biilas, kvazam ili estus el forita@ arento.# Sed jen, ree flue ek]prucias petolemaj ra-@ dioj; oje kaj majeste, kvazam alienflugante, aperas@ la potenca lumigilo.# irkam la tagmezo, kutime, vid-@ eblias amase rondaj altaj nuboj, orgrizaj, kun delikataj@ blankaj randoj.# Simile a1 insuloj, dis5etitaj lamlonge de@ p0048******************************* la senlime disfluanta rivero, kiu irkamas ilin per pro-@ funde diafanaj akvokoloj, egale bluaj ili preskam ne mov-@ ias.# Pli malproksime, e la firmamento, ili kun]ovias,@ arias,  ne estas plu videbla la ielblua5o inter ili.@ # Sed ili estas same lazuraj kiel la ielo: la lumo, la@ varmo trapenetras ilin.# La firmamento dum 1a tuta tago@ ne ]anas sian malpezan, palvioletan koloron ie egalan.@ # Nenie la fulmotondra vetero mallume minacas; ie,@ foje, tiras sin malsupren, el la ielo, bluaj strioj:  @ apenam rimarkebla pluvo falas, kiel tra kribrilo.# Vespere@ tiuj nuboj forias; la lastaj el ili, nigraj, senformaj, kiel@ la fumo, ias rozkoloraj vaporbuloj pro la radioj de la@ subiranta suno.# Sur la loko, kie la suno subiris, same@ pace, kiel i estis leviinta, nelonge starrestas rueta@ brilkrono super la mallumiinta tero.# Lumbriletante,@ kiel zorge portita vakskandelo, aperas tie la vesperstelo.@ # En tiaj tagoj iuj koloroj estas nehelaj, mildigitaj.# Sur@ io ku]as la sigelo de ia kortu]a packvieto.# Dum tiaj@ tagoj foje estas varmege; sur la deklivoj de la kampoj@ la aero estas sufoka.# Sed la vento disblovadas, dis-@ peladas la amasiintan varmegon; la irkamturnantaj@ blovatakoj  nepra signo de la persista bonvetero  @ per blankaj polvamasoj vagas sur vojo tra la grenkampoj.@ # La terkulturisto ]atas tian veteron por la rikolto de la greno.@@ Tian tagon mi asis en la ernska distrikto de la@ Tula gubernio*1).# Mi trovis kaj mortigis sufi e multe@ da asa5oj.# Tro plena assako tran e dolorigis mian@ ]ultron.# Sed jam estis estingianta la vesperruo; kaj@ en la aero, ankoram klara, kvankam jam ne plu lumigita@ per radioj de la subirinta suno, densiis, disvastiis noktaj@ ombroj, kiam mi, fine decidis reveni hejmen.# Per ra-@ ------------------------------------------------------------- 1) En Nordruslando, gubernio en la najbareco de la Moskvo. p0049******************************* pidaj pa]oj mi transpa]is longan  placon de arbustoj,@ supreniris la monteton kaj ekvidis tute fremdajn, ne-@ konatajn de mi loka5ojn.# Anstatam la atendita konata@ ebena5o kun kverkarbareto, dekstre, kaj malalta blanka@ preejo en la malproksimo, e miaj piedoj etendiis@ mallara valo; rekte kontram mi, kiel kruta muro,@ staris densa tremolarbaro.# Mi haltis, mirigite ... ne@ povante kompreni, kie mi estas ...# Mi min returnis ...@ #  He, mi pensis,  mi devojiis, mi iris tro dekstren ,@ kaj, mirante pri mia eraro, mi rapidkure malsupreniris@ la monteton.# Min tuj ekkaptis malagrabla, obtuza mal-@ sekeco, kvazam mi estus enirinta kelon.# Densa alta@ herbo en la fundo de la valo, tute malseka, blankiis@ kiel tablotuko.# Estis timige surpa]i in.# Mi rapide@ transpa]is al alia flanko kaj iris, mar]ante maldekstren,@ lamlonge de la tremolaro.# La vespertoj jam sin flug-@ portis super iaj senmovaj alta5oj, misterplene turni-@ ante kaj tremetante en duonklara ielo.# Petolrapide@ preterflugis malfruiinta akcipitreto, rapidante en sian@ neston.@@  Jen, se mi nur atingus tiun angulon, mi pensis,@  tuj mi trovus la veran vojon.# Mi ja devojiis mini-@ mume je unu versto. # Mi atingis, fine, la angulon de@ la arbaro, sed ne trovis tie ian vojon; iaj nefal -@ itaj, malaltaj arbustoj vaste staris antam mi; malantam@ ili, en la malproksimo, vidiis dezerta kampo.# Mi@ ree haltis.#  Kia stranga okazinta5o!# Kie do mi estas? @ # Mi rememorigis min, kiel kaj kien mi iris dum la@ tago.@@  He, tio ja estas ,Para%inaj' arbustoj , mi fine ek-@ kriis.#  Certe! jen tie  eble, la Sindejeva arbareto!@ Sed kiel mi i tien venis?# Tiel malproksimen!# Strange ...@ nun mi estas devigita reveni dekstren! @@ p0050*******************************  Mi iris dekstren tra la arbustoj.# Dume la nokto estis@ baldam veninta kaj disvastiis kiel nubego fulmotondra.@ # \ajnis, ke kune kun la vesperaj vaporoj el ie leviadis@ kaj e  de supre ver]iis la malhelo.# Mi atingis sur ian@ vojon malebenbatitan, surkreskitan de herbo.# Mi iris@ lamlonge de i, atente rigardante antamen.# io irkam@ mi rapide nigriis kaj silentiis; nur skolopoj kriis de@ tempo al tempo.# Malgranda noktbirdo, nelamte kaj mal-@ alte movanta siajn molajn flugilojn, preskam tu]is min@ kaj timeme deflankiis.# Mi eliris sur la arbarrandon@ kaj mar]is nun lamlonge de la kampo sur la limo.# Jam@ apenam mi vidis la a5ojn en malproksimo, apenam vid-@ ebliis irkam mi la blankianta kampo.# Malantam i@ leviis malserena mallumo, alproksimiante iumomente@ per grandegaj fumbuloj.# La obtuza e%o de miaj pa]oj@ sonis en la senmovianta aero.# La paliinta ielo ree blu-@ iis, sed tio jam estis la bluo de la nokto.# La steletoj@ ekbriletis en i, kvazam ili ekmovius.@@ Kion mi opiniis arbareto, estis malluma kaj ronda@ nudmonteto.@@  Sed kie mi ja estas? ripetis mi ree lamtvo e, haltis@ kaj demande rigardis mian anglorasan flavmakulan@ hundinon, Dianka-n, la plej prudentan el iuj kvar-@ piedaj bestoj.# Sed la plej prudenta besto nur balancis@ la voston, malgaje kaj lace palpebrumis kaj ne donis al@ mi ian utilan konsilon.# Mi hontis kaj ege kuris antamen,@ kvazam mi subite klarsentis, kion oni devas iri. Mi@ irkamiris la monteton kaj trovis min en neprofunda,@ irkame displugita valeto.# Tiu i krutvaleto aspektis@ kiel regulforma kaldrono kun plataj flankoj; sur ia fundo@ elstre iis stare kelke da grandaj blankaj ]tonoj; ]ajne@ ili kunariis, malsuprenrampinte, por la sckreta, konsilia@ kunveno.# Tie estis mute, mallamte; tiel plate kaj mal-@ p0051******************************* gaje pendis super tiu loko la ielo, ke mia koro@ eksentis veon.# La besteto nelamte kaj plende pepkriis@ en la ]tonoj.# Mi rapide revenis sur la monteton.# is@ nun mi ankoram ne malesperis trovi la vojon al hejmo;@ sed nun mi estis fine certa ke mi tute devojiis; mi@ ne penprovis plu, ekkoni la irkama5on, preskam dron-@ intan en la nokta senlumo.# Mi hazarde ekmar]is antamen,@ direktate de la steloj.# Proksimume duonhoron mi tiel@ pa]is, pene movante la piedojn.# \ajnis, ke mi neniam@ estis en tiaj senvivaj lokoj: nenie trembrilis lumeto, nek@ amdebliis ia sono; unu kruta monteto sekvis la alian;@ senfine etendiis kampo post kampo; arbustoj kvazam@ elstaris el la tero antam mi.# Mi iam iris kaj jam in-@ tencis ku]igi min is la mateno, sed subite mi ekvidis@ antam mi teruran abismon.@@ Mi rapide ekpa]is malantamen kaj, tra apenam travid-@ ebla noktkrepusko, ekvidis en la malproksimo sub mi@ grandegan ebena5on.# Lara rivero irkamfluis in en@ duonrondo, kiun mi vidis ie; ]talsimilaj rebriloj de la@ akvo malserene kaj de tempo al tempo tremlumante@ desegnis ian fluadon.# La monteto, sur kiu mi staris,@ malsupren kondukis per abrupta deklivo; ia grandega@ silueto sin distingis nigra de la dnonblua aera malpleno.@ # Rekte antam mi, en la angulo, kiun formis la deklivo@ kaj la ebena5o, e la rivero, kiu en tiu loko similis al@ senmova malluma spegulo, sub la kruta deklivo de la@ monteto mem, per rua flamo brulis, ellasante fumon,@ du fajroj, unu apud la alia.# irkam ili svarmis homoj,@ ]anceliis ombroj; foje estis hele lumigita la antama@ parto de ies eta buklokapo.@@ Mi sciis nun, kie mi troviis.# Tiu i herbejo estas@ konata en nia regiono sub la nomo  <i>Be5in-Herbejo</i> .# Sed@ mi ja ne povis revojai hejmen, precipe nun, nokte; miaj@ p0052******************************* piedoj ne moviis plu pro laceco.# Mi decidis iri prok-@ simen al la fajroj kaj atendi la matenruon en la societo@ de homoj, kiujn mi opiniis evalkomercistoj*1).@@ Mi bone malsupreniris, sed apenam mi ellasis al la@ manoj la lastan bran on, je kiu mi tenis min, subite sin@ 5etis sur min du grandaj blankaj hundoj; kolere bojante.@ # Sonoraj infanaj vo oj ekamdiis irkam la fajroj.# Du  @ tri knaboj rapide leviis.# Mi respondis al iliaj demandaj@ vokoj.# Ili alkuris, revokis la hundojn, kiujn precipe@ mirigis la apero de mia Dianka kaj mi alproksimiis.@@ Mi eraris, opiniante evalkomercistoj la homojn, kiuj@ irkamis la fajrojn.# Ili estis kamparanaj infanoj el naj-@ bara vilao, kiuj gardis evalaron.# Dum varmega somera@ tempo, e ni, oni pa]tigas evalojn en la kampo nokte,@ ar tage ilin maltrankviligus mu]oj kaj ojstroj*2).@@ Estas granda ojfesto por kamparanaj knaboj, vespere@ akompani en la kampon kaj frumatene hejmen  la@ evalaron.# Sen apoj, en malnovaj duonpeltetoj, ili sidas@ sur la plej petolemaj evaletoj kaj rapide rajdas, oje@ kriante, elgorblekante, movante iuflanken la manojn@ kaj piedojn, alte saltante sur la selo kaj sonore ridnnte ...@ # Maldensa flava polvo levias, postflugas sur la vojo; en@ malproksimo amdias akorda piedfrapado, la evaloj kuras,@ stre ante la orelojn, antam iuj, altlevante sian voston@ kaj senfine ]anante la piedojn, kursaltas la rueghara@ evala o kun pikherbo en vila kolhararo.@@ Mi diris al la knaboj, ke mi devojiis, kaj sidigis min@ e ili.# Ili demandis min, de kie mi venas, silentis io-@ ---------------------------------------------------------------- 1) evalkomercistoj vendas kaj a etas po amase evalojn,@ pa]tigante ilin en la stepoj.@@ 2) Insekto, pikanta precipe evalojn; ruse: ovod; greke:@ oistros; latine: oestrus; france: Sstre; itale: estro; germane:@ Bremse.@@ p0053******************************* mete kaj donis al mi lokon.# Ni iomete konversaciis.@ # Mi min ku]igis sub nudiinta arbusto kaj rigardis ir-@ kamen.# La bildo estis mirinde bela: e la fajroj tremetis,@ kvazam estingiante, eniante en la mallumon, ronda rua@ respegulio.# La flamo, ekbrulante, de tempo al tempo,@ 5etis trans la linion de tiu rondo rapidajn brillumetojn.@ # Mallara lango de la fajro lekis la nudajn sekbran etojn@ de salikarbeto kaj same rapide foriis ...# Tran liniaj@ longaj ombroj, subite aperante, alkuris is la fajretoj;@ la malhelo luktis kun la lumo.# Foje, kiam la flamo@ brilis pli malforte, la lumrondeto mallariis, el alprok-@ simiinta mallumego neatendite aperis evalkapo, bruna@ am tute blanka, atente kaj senpense rigardis nin, rapide@ ma ante longan herbon kaj ree malleviante tuj mal-@ aperis.# Oni amdis nur, kiel i iam ma is, spirblo-@ vante.@@ E1 loko lumigita estas neeble vidi, kio okazas en la@ malhelo; tial io en la proksimo ]ajnis vualita de pres-@ kam nigra kurteno.# Sed pli malproksime, e ia firma-@ mento, malklare videbliis montetoj kaj arbaroj.# Malhela,@ klara ielo, solene, neatingeble alte pendis super ni en@ sia tuta misterplena belegeco.# Dol e premis la bruston@ la aromo, la aparta, fre]a, turmenta aromaero de la rus-@ landa somera nokto.# Nenia bruo amdiis en la irkam-@ a5o.# Nur de tempo al tempo subite sonore plamdigis@ akvon ia granda fi]o, kaj la eborda kanaro ekbruetis,@ apenam ]ancelita de alfluanta ondo ...# Sole nelamte@ kraketis la fajretoj ...@@ irkam ili sidis la knaboj kaj apud ili tiuj du hundoj,@ kies intenco estis formani min.# Ili ankoram longe@ ne povis pacii pro mia eestado: dormeme duon-@ fermante la okulojn kaj strabrigardante la fajron, iu de@ tempo al tempo bojkriegis kun eksterordinara digneco@ p0054******************************* unue ili blekegis, poste  nelamte kriis, kvazam bedamr-@ ante la neeblecon  plenumi sian deziron.@@ La knaboj estis entute kvin: Fedja, Pavlu]a, Ilju]a,@ Kostja kaj Vanja*1).# La nomojn de la knaboj mi eksciis@ el ilia interparolado kaj volas nun konatigi ilin al la leganto.@@ La plej maljuna el iuj, Fedja, aspektis dekkvarjara.@ # Li estis gracia knabo kun belaj, delikataj, iomete etaj@ vizatrajtoj, buklaj blondaj haroj klaraj okuloj kaj iama@ duongaja, duondistra rideto.# Lam iuj signoj li apartenis@ al ri a familio kaj pa]tis nokte evalojn ne pro bezono,@ sed pro amuzo.@ Li surhavis multekoloran kalikotan@ bluzon, flave borderumitan.# Malgranda nova feltmantelo,@ en kies manikoj li ne en]ovis la brakojn, pendis sur@ liaj mallaraj ]ultroj; sur la blua zonumo estis alligita@ la kombilo.# La botoj kun nealtaj tibiingoj estis liaj  @ ne patraj.# La dua knabo, Pavlu]a, havis senorde star-@ antajn nigrajn harojn, grizajn okulojn, larajn vangostojn,@ vizaon palan, plenan je cikratoj; grandan, sed regul-@ forman bu]on.# Tuta lia korpo estis dikmalalta, mallert-@ mova.# La knabo ne estis bela, verdire, tamen li pla is@ al mi.# Lia rigardo estis saa kaj sincera, en lia vo o@ sonis la forto.# Li ne aspektis dande: tuta lia vesta5o@ konsistis el simpla emizo kaj flikitaj pantalonoj.# La@ vizao de la tria, Ilju]a, estis sufi e sensignifa: li havis@ kurbiintan nazon, longan kapformon, ne bone aspektis.@ # Liaj vizatrajtoj esprimis malspritan, malsanecan zorg-@ emon.# Liaj kunpremitaj lipoj ne malfermiis, la brovoj@ restis iam kuntiritaj.# Liaj flavaj, preskam blankaspektaj@ haroj pendis kiel pintaj harligetoj el sub malalta fel apo,@ kiun li ambammane ]ovis sur siajn orelojn.# Sur liaj@ piedoj li havis novajn bast]uojn kaj piedajn ifonojn;@ -------------------------------------------------------------------- 1) Karesnomoj de  Fedor, Pavel, Ilja, Konstantin kaj Ivan.@@ p0055******************************* dika ]nuro, trivice zonita irkam lia talio, orde kuntiris@ lian puraspektan nigran kiteleton.# Li, kiel Pavlu]a, estis,@ lamvide, ne pli ol dekdujara.# La kvara, Kostja, dekjara@ knabo, atentigis per sia meditema, malgaja rigardo.# Lia@ vizao estis eta, malgrasa, lentuga; li havis pintitan men-@ tonon, kiel la sciuro.# Oni apenam distingis liajn lipojn.@ # Sed strange impresis liaj okuloj  nigraj, fluide brilantaj.@ # Ili, ]ajne, volis ion esprimi, sed por tio mankis vortoj@ al la knabo.# Li estis malaltkreska, malsanaspekta, vestita@ mizere.# La lastan, Vanja-n, mi komence ne rimarkis;@ li estis kamreku]anta sub la bastkovra5o kun malregulaj@ randoj; li nur malofte montradis el sub i sian buklan@ blondan kapeton.# i tiu knabo estis nur sepjara.@@ Tiel mi ku]is sub la arbusto, iomete malproksime,@ kaj observadis la knabojn.# Malgranda kaldroneto pendis@ super unu el la fajroj; en i estis kuirataj la terpomoj.@ # Pavlu]a zorgis pri ili kaj, starante sur la genuoj, enpu]is@ la ligneron en la bolantan akvon de tempo al tempo.@ # Fedja ku]is, sin apogante sur la kubuto, disvastigante@ la randojn de sia feltmantelo.# Ilju]a sidis apud Kostja@ kaj fiksrigardis ion per duonfermitaj okuloj.# Kostja mal-@ levis la kapon kaj rigardis ien en malproksimon.# Vanja@ ne moviis sub sia bastkovra5o.# Mi ]ajnigis min dormanta.@@ La knaboj ree komencis interbabili.# Unue ili pri-@ parolis tion kaj tion: la morgamajn laborojn, la evalojn;@ sed subite Fedja sin turnis al Ilju]a kaj  kvazam re-@ novigante interrompitan konversacion  demandis lin:@@  Nu, kiel do, u ci in vidis vere, la hejmkoboldon? @@  Ne, mi in ne vidis, gin ja ne estas eble vidi, re-@ spondis Ilju]a per vo o apenam amdebla, ramketa, kies@ sonoj tre bone konformiis al lia vizaesprimo,  sed mi@ amdis ... ne sole mi ... @@  Kie i logas? @@ p0056*******************************  En la malnova erpejo*1). @@  u vi laboras en la fabriko? @@  Jes, mi kaj mia frato Avdju]ka; ni estas paperglad-@ istoj. @@  Jen vi, fabrikuloj! @@  Nu, kiel do ci in amdis? demandis Fedja.@@  Jen kiel ... mi kun frato Avdju]ka, kun Fedor Mi%e-@ jevskij, kun Iva]ka Kosoj, kun alia Iva]ka el Krasnije@ $olmi kaj ankoram kun Iva]ka Su%orukov, kun aliaj kna-@ boj ankoram  entute ni estis dek: la tuta de5orintaro.@ # Ni estis devigitaj pasigi la nokton en la erpejo.# Tio@ estas  la laborobservisto Nazarov malpermesis al ni@ iri hejmen.# ,Kial vi, li diris, ,framletoj, iros hejmen?@ # Restu i tie  ni havos morgam multe da laboro. # Nu,@ ni restis en la fabrikejo, ni ku]is tie are ...# Avdju]ka@ demandis: ,Nu, knaboj, se la hejmkoboldo nun venus? @ # Apenam li tion elparolis, iu ekmar]is super ni.# Ni ku]is@ malsupre, i do ekmar]is super ni, e la rado.# Ni amdis:@ i pa]as, la lignotabuloj fleksias sub i, krakas ...# Li@ transkuris super niaj kapoj; la akvo ekplamdis sur la@ rado, kiu ekfrapis, ekturniis; sed la baro e la defluilo*2)@ estas fermita.# Ni estis mirigitaj: kiu levis la bartrabeton,@ por ke akvo povu flui?# Sed Ia rado ne longe turniis@ kaj haltis.# ,Tiu iris ree al la supra pordo kaj mal-@ supreniris la ]tuparon, malsupreniris ne rapide: la ]tupetoj@ emkraketas sub iaj piedoj.# Nu, i alproksimiis al@ nia pordo, atendis iomete  tuj la pordo lare malferm-@ iis ...# Mi ektremis  rigardas  nenio estas videbla ...@ # Sed la ret erpilo, staranta e la pelvo, ekmoviis, lev-@ ----------------------------------------------------------------- 1) erpejo, en la paperfabrikoj oni nomas la ejon, kie oni@ el erpas la paperon en pelvegoj.# i trovias e la digo mem,@ sub la rsdo de la papermuelilo.@@ 2) Defluilo, lamlonge de i la akvo kuras al la rado.@@ p0057******************************* iis, eniis por momento en la akvon, flugis iomete en@ la aero, kvazam i estus ]prucilo kaj revenis al sia@ loko.# Poste e alia pelvo forflugis la hoko de la najlo@ kaj ree pendiis sur la najlon.# Poste iu kvazam al-@ proksimiis al la pordo, ektusis, ekspirblovis kiel ]afo,@ bruvo e ...# Ni iuj falku]iis amase teren, unu rampis@ sur la alian.# Kel ni tiam ektimegis! @@  Jen kiel! elparolis Pavel.#  Kiel do i ektusis? @@  Mi ne scias ...# Eble pro malsekeco en la mucido. @@ iuj eksilentis.@@  Nu, demandis Fedja  u la terpomoj estas kuiritaj? @@ Pavlu]a palpis ilin.@@  Ne, ankoram ne ...# Jen, i plamdigis akvon ... @ aldiris li, rigardante la riveron.#  Eble la ezoko.# Jen,@ tie falis steleto. @@  Kion mi rakontos ankoram al vi, fratuloj, ekparolis@ per pepvo o Kostja,  amdu nur, kion rakontis antam ne-@ longe la pa jo en mia eesto. @@  Nu, ni amdas , diris protekteme Fedja.@@  Vi ja konas Gavrila-n, la antamurban arpentiston? @@  Jes, ni lin konas. @@  Sed u vi scias kial li estas tiel malgaja iam?# Tiel@ silentema?# Jen, kial li estas malgaja: Li iris foje, ra-@ kontis mia pa jo, al arbaro por ser i nuksojn.# Li iris@ en la arbaron kaj devojiis; Dio scias, en kia loko li@ troviis; li iradas, vagas, fratuloj, ne povas trovi la vojon,@ la nokto jam alproksimias ...# Li sin sidigis sub arbon.@ # ,i tie , li pensis, ,mi atendu la matenon , kaj ekdormis.@ # En dormo li amdas, ke iu lin vokas.# Li rigardas, sed@ neniun vidas.# Ree li ekdormetis ... ree li estas vokata ...@ # Li ree rigardas, vidas,  sidas antam li sur la bran o@ la nimfo, klarluma, balancias, logas lin al si kaj ridas ...@ # La luno lumis tiel klare, ion lumigis ...# \i vokas lin al@ p0058******************************* si,  ]i estas klara blanka kvazam ploteto am gobio,  @ ankam karasoj estas iufoje tiel blanketaj, arentkoloraj...@ # La arpentisto Gavrila duonsvenis ... sed ]i ridas kaj@ logas lin al si per la mano ...# Jam ekstaris Gavrila,@ intencis obei al la voko de la nimfo,  sed, fratuloj,@ eble Disinjoro lin inspiris: li faris krucosignon*1).# Estis@ pene a1 li fari la krucosignon, li diris: ,Mia mano kvazam@ ]toniis, ne moviis ... # He, li!# Ekvidinte, ke li faris@ krucosignon, la nimfo ne ridis plu, ]i ekploris!# \i@ ploras, fratuloj, forvi]as siajn larmojn per la haroj;@ harojn ]i havas verdajn, kiel kanabo.# Jen rigardas ]in@ Gavrila kaj demandas: ,Kial ci, arbara kreska5a o, ploras? @ # Ekparolas la nimfo: ,Kial ci, homo, faris krucosignon?@ # Se ci ne estus farinta in, ci restus kun mi en ojo@ is la fino de la tagoj.# Mi emploras, mi veas, ar ci@ faris krucosignon.# Sed ne mi sola tion priploros: ankam@ ci emploru is la fino de ciaj tagoj ... # Tuj ]i, frat-@ uloj, foriis, kaj tuj Gavrila ekvidis la vojon, per kiu@ li povis el iri el la arbaro.# Kaj de tiu tempo li estas iam malgaja. @@  Jen kia okazinta5o! diris Fedja post ioma silento.@ #  Kiel do kapablas tia arbara sor esta5o difekti kristanan@ animon?# Li ja ne obeis ]in! @@  Jen, kapablas tamen ... , diris Kostja.#  Gavrila@ asertis, ke ]i havis vo eton akran, plendan, kiel rano ... @@ ,,u cia pa jo nem tion rakontis? damrigis Fedja.@@  Li mem.# Mi estis ku]anta, mi ion amdis. @@  Stranga afero!# Kial do li estas malgaja ...# Eble@ li pla is al ]i, se ]i lin alvokis ... @@  Jes, pla is! ironie diris Ilju]a.#  Ne!# \i volis nor@ lin tikli ismorte ...# Ili okupas sin pri tio, la nimfoj ... @@ -------------------------------------------------------- 1) La eco de krucosigno, forpeli la armigon senditan de@ diablo.@@ p0059*******************************  i tie ja ankam, eble, estas nimfoj diris Fedja.@@ ,,Ne , respondis Kostja.#  i tie la loko estas ,pura ,@ ,libera *1).# Nur la rivero estas proksima. @@ iuj eksilentis.# Subite, ie malproksime, ekamdiis@ tirianta, preskam emanta sono, unu el tiuj nekom-@ preneblaj noktaj sonoj, kiuj naskias iufoje en silento,@ levias, restas en la aero kaj malrapidc disvastias ie,@ kvazam svenante ...# Vi amskultas ... nenion ... sed@ tamen io tintas ...# \ajne iu longe kriis sub la firma-@ mento, mem, iu alia revokis per akra rido en la arbaro@ kaj nelamta, siblanta fajfado amdiis lamlonge de la rivero ...@@ La knaboj rigardis unu la alian kaj faris la krucosignon*2)...@@  Ke la kruco nin protektu! flustris Ilju]a.@@ ,,He, vi, korvinoj*3)! ekkriis Pavel:  Kial vi ektimis?@ # Rigardu nur, la terpomoj estas jam kuiritaj! # (iuj al-@ ]ovis sin kaj komencis mani la fumantajn terpomojn;@ nur sole Vanja ne moviis.)#  Kaj ci? diris Pavel.@@ Sed li ne elrampis el sub sia basta5o.# La kaldroneto@ estis baldam malplena.@@ ,,u vi amdis, framletoj, komencis Ilju]a,  kio okazis@ antam nelonge e ni, en Varnavicaj? @@  Cu sur la digo? demandis Fedja.@@  Jes, jes, sur la digo, rompita de akvo ...# Jen mal-@ pura loko, malbenita, senviva ...# irkame trovias pro-@ ------------------------------------------------------------- 1)  Pura , la diablo ne havas sur i potencon;  libera , de@ diablaj servistoj.@@ 2) La rusa popola fantazio lokas ie homfigurajn  spiritojn :@ # En la arbaro loas arbarkoboldo, malbona petolulo, kiu devojigas@ pasantojn.# En la riveroj loas virinaspektaj esta5oj =  nimfoj .@ # Ili allogas virojn.# En la domo loas  domovoj =  domspiritoj .@ # iujn tiujn  spiritojn oni nomas  malicaj, malpuraj, malbonaj .@ # La krucosigno, farata en oportuna momento, forpelas la diablan@ forton.# Estas lokoj, konataj kiel  malpuraj, malbenitaj .@@ 3) Korvinoj, timemaj birdoj.@@ p0060******************************* fundaj kavegoj, terfenda5oj.# En la kavegoj loas serpen-@ toj ... @@  Kio do okazis?# Rakontu! @@  Jen, kio okazis.# Ci, eble, Fedja, ne scias, sed tie,@ e vi, estas enterigita droninto.# Li droniis jam antam-@ longe, kiam la starlageto estis ankoram profunda.# Nur@ lia tombeto estas apenam videbla,  eta monto ...# Jen,@ antam nelonge, vokas la servistarestro la hundgardiston@ Jermil kaj diras al li: ,Iru, Jermil, po]ton. # Jermil e@ ni iam veturas po]ton.# iuj liaj hundoj mortis; ne@ estis scieble, kial ili e li ne restas vivantaj; sed li@ estas hundgardisto bona, modela ...# Jermil rajdis po]ton,@ restis en la urbo longe kaj hejmrevenas iomete ebria ...@ # Jam noktiis, la nokto estas klara, la luno brilas ...@ # Jermil transrajdas la digon; la vojo ja iris tiuflanke ...@ # Rajdas li, la hundgardisto Jermil, kaj vidas: sur la tombo@ de la droninto mar]as ]afideto, tiel blanka, bukla beleta@ ... vagas ...# Jen pensas Jermil: ,Mi in prenos, i ja@ i tie pereos. # Li prenis la ]afidon en siajn brakojn.@ # La ]afido ne kontramstaras.# Jermil alproksimias al sia@ evalo, kun la ]afido en la brakoj.# Sed la evalo for-@ saltas de li, spirblovas, skuas sian kapon*1).# Li krie@ trankviligas gin, sin sidigas por rajdi kun la ]afido,@ tenante la besteton antam si.# Li rigardas la ]afidon,@ la ]afido lin ankam rigardas rekte en la okulojn.# Ek-@ timiis Jermil, la hundgardisto.# ,Mi ne sciis, li pensis,@ ,ke ]afoj rigardas onin tiel rekte en la okulojn, sed@ kontram tio oni povis nenio fari ... # Li in karesas@ per la mano kaj diras: ,Bja]a! bja]a! # Subite la ]afo@ montris al li la dentojn kaj ankam diris: ,Bja]a! bja]a!  @@ Apenam la rakontinto eldiris la lastan vorton, ambam@ hundoj leviis samtempe, konvulsie bojante, forkuris@ ----------------------------------------------------------- 1) La bestoj: lam supersti aj kredoj, sentas diablan forton.@@ p0061******************************* de la fajro kaj malaperis en la irallumo.# La knaboj ek-@ timis.# Vanja eksaltis el sub sia bastkovra5o.# Pavlu]a@ kun krio sekvis la hundojn.# Ilia bojado amdiis el mal-@ proksimo.# Oni amdis ankam la senordan kuradon de la@ maltrankviligita evalaro ...# Pavlu]a lamtvo e ekkriis:@  Grizulo! 4u ka*1)! # Post kelkaj momentoj la bojado@ haltis, amdebliis el malproksimo jam la vo o de Pav-@ lu]a.# Preterpasis ankoram iomete da tempo.# La knaboj@ mire rigardis unu la alian, kvazam atendante, kio okazos.@ # Subite amdiis la piedfrapado de kuranta evalo.# Ab-@ rupte i haltis e la brullignaro, kaj, sin tenante je la@ kolharoj, rapide malsuprensaltis Pavlu]a.# Ambam hundoj@ ankam eksaltis en la lumrondon, kaj tuj sin sidigis, el-@ pendigante siajn ruajn langojn.@@  Kio okazis?# kio? # demandis la knaboj.@@  Nenio , diris Pavlu]a, forsendante la evalon.#  Eble@ la hundoj ion elflaris ...# Mi pensis, ke tio estas lupo ,@ aldiris li per indiferenta vo o, rapide spirante.@@ Nevole mi admiris Pavlu]a-n.# Li estis tre interesa@ en i tiu momento.# Lia malbela vizao, vigligita pro@ rapida rajdado, kvazam brulis pro kuraeco, pro firma@ decidemo ...# Sen bastono, nokte, li, nenion pripensante,@ saltrajdis por forpeli la lupon.#  Kia bravulo! pensis@ mi, lin rigardante.@@  u oni ilin vidas tie i, la lupojn? demandis la@ timemula o Kostja.@@  Ili iam estas multnombraj i tie , respondis Pavel,@  Sed daneraj ili estas nur vintre. @@ Li ree kamreku]igis sin e la fajro.# Sin sidigante sur@ la teron, li faligis sian manon sur la haran nukon de@ unu el la hundoj; kaj la ojigita besto longe ne deturnis@ la kapon, fiere-dankeme rigardante deflanke Pavlu]a-n.@@ ------------------------------------------------------------ 1) Nomoj de la hundoj.@@ p0062******************************* Vanja ree forka]is sin sub sia basta5o.@@  Sed kiajn terura5ojn, ci, Ilju]a, al ni rakontis? ek-@ parolis Fedja.# Li estis la filo de la ri a vilaano kaj,@ kiel tia, li komencis iam, unua, la konversacion.#  Ankam@ la hundojn igis boji ia diabla forto! ...# Certe, mi amdis,@ e vi tiu loko estas malbenita ... @@  Varnavicaj!# Sendube: tre malpura loko!# Tie ofte oni vid-@ adis la maljunan sinjoron, la mortintan ...# Vagas li, oni ra-@ kontas, en longbaska kaftano*1), iam sopiremas, ser as ion@ sur la tero ...# Foje lin renkontis la maljuna Trofimi .  @ ,Kion vi, sinjoro Ivan Ivani , bonvolas ser i sur la tero?  @@  Li demandis la sinjoron? @@ ,Jes, li demandis ... @@  Nu, kuraulo li ja estas, i tiu Trofimi .# Kion do@ la sinjoro respondis? @@  ,Sor an herbon*2) diras li, ,mi ser as. # Tiel obtuze@ elparolas: ,sor an herbon ...# ,Kial do vi bezonas sor an@ herbon, Ivan Ivani ? @@ ,La tombo min premas, li diras, ,Trofimi  ...# For@ el la tero mi volas, for! @@  Jen, kia li estas! diris Fedja.#  u li ne sufi e vivis? @@  Stranga afero! elparolis Kostja.#  Mi pensis, ke la@ mortintojn oni povas vidi nur ,gepatran sabaton *3). @@  La mortintojn oni povas vidi iam , certige diris@ Ilju]a.# Li, kiel mi rimarkis, pli bone ol aliaj knaboj@ sciis iujn vilaanajn supersti ajn  onidirojn .#  Sed ,ge-@ patran sabaton vi ankam povas vidi la vivanton, kies@ ---------------------------------------------------------- 1) Kaftano, kamparana surturo.@@ 2)  Sor a herbo , havas econ disfosi la teron.@@ 3)  Gepatra sabato = sabato de la karnavala semajno, antam@ la Grandega Fastado, kiu damras is Paska diman o.# La tago@ en kiu oni rememoras la mortintojn, simila al franca  Toussaint ,@ germana  Allerseelen .@@ p0063******************************* vico estas  morti en la sama jaro ...# Sidigu cin nur@ sur la preejan peronon, rigardu la vojon ...# Preterpa]os@ iuj tiuj, kiuj estas mortontaj dum la jaro ...# e ni@ pasintan jaron Uljana iris al la preeja perono &  @@  Nu, u ]i iun vidis? sciavide demandis Kostja.@@  Certe ...# Unue ]i sidis longe, nenion amdis, neniun@ vidis ... nur ie kvazam hundeto bojas ...# Subite vidas@ ]i: iu knabo iras sur la vojo, vestita sole de emizo.@ # \i fiksrigardis: iras Iva]ka Fedosejev. @@  u tiu, kiu mortis printempe? @@  Li, la sama.# Li iras, ne levas la kapon.# Uljana lin@ rekonis ...# Poste ]i rigardas  iras virino.# \i fiks-@ rigardas  ho, Disinjoro, do tio estas ]i mem, Uljana! @@  u eble estas, ke ]i mem? @@  Je Dio, ]i mem. @@  Nu, ]i ja ankoram ne mortis? @@  La jaro ne forpasis ankoram.# Sed rigardu ]in  ]i@ apenam mar]as, apenam spiras. @@ iuj ree eksilentis.# Pavel 5etis la manplenon da sekaj@ bran etoj en la fajron.# Akre nigriis ili sur la subite@ ekflamanta lumo, ekkraketis, ekfumiis, kurbiis, levante@ la brulitajn pintojn.# La lumrebrilo disvastiis iuflanken@ kaj, tremetante, leviis alten.# Neatendite aperis blanka@ kolombeto,  flugis rekte sur tiun rebrilon, time turniis,@ tute surver]ita de varmega helo kaj foriis en sonora@ flugado.@@  Eble i devojiis kaj ne trovas sian hejmon , diris@ Pavel.#  Nun i flugos, trovos ian lokon kaj tie noktpasigos@ is la mateno. @@ -------------------------------------------------------- 1) Veremulo, homo bonmora, bonfaranta, vivanta lam Dia leo.@ #  La kolombo estas opiniata sankta birdo.# Sur sanktaj bildoj @ la popola fantazio personigas la  Sanktan spiriton en la@ figuro de kolombo.@@ S0n0L0MRlx0yRW0_0 p0064*******************************  u ci ne pensas, Pavlu]a, diris Kostja,  ke tio estis@ la animo de iu veremulo*1), fluginta ielen, he? @@ Pavel 5etis ankoram unu manplenon en la fajron.@@  Ver]ajne , li diris fine.@@  Diru do, Pavlu]a, komencis Fedja,  u e vi, en@ \alomovo, estis ankam videbla la iela antamdiro*1)? @@  Kiam la suno malaperis?# Kompreneble, jes ... @@  u vi ankam ektimis? @@  Ne nur ni ...# Nia sinjoro, kvankam li diris al ni@ antame, ke estos la suna mallumio, tamen, kiam mal-@ lumiis, tiel ektimis, terure ...# En la ,izba *2), kie loas@ la servistaro, la kuiristino, kiam mallumiis, ekkaptis la@ fornan forkon kaj rompis, batante per i, iujn potojn@ en la kuirforno.# ,Neniu bezonas ja nun mani, ]i@ diris, ,1a mondo ja pereas! # La brasiksupo tiamaniere@ tuta forfluis.# En nia vilao, fratuloj, disvastiis jenaj famoj:@ ke blankaj lupoj transkuros la landon, ili manos homojn,@ ie flugos rabobirdoj kaj finfine oni ekvidos Tri]ka-n*3)@ mem. @@  Kian Tri]ka-n? demandis Kostja.@@  u ci ne scias? arde ekparolis Ilju]a.#  Nu, frato,@ de kie ci venas, se ci ne konas Tri]ka-n?# Hejmsiduloj@ vi estas en via vilao, veraj hejmsiduloj*4)!# Tri]ka  tio@ estas mirinda homo, kiu venos.# Li estos mirinda, ar@ neniu lin povos kapti, kaj nenion oni povos fari kontram@ li ...# Ekzemple: la popolo volos lin kapti, ili atakos@ ------------------------------------------------------------- 1) La kamparanoj rusaj tiel nomas la sunan mallumion,@ pensante, ke i antamdiras tujan finion de la mondo.@@ 2)  izba , kamparana domo en Nordruslando.@@ 3) En la legendo pri la alveno de  Tri]ka , kiu pereigos@ homajn animojn, eble estas ripetata la legendo pri Antikristo.@@ 4) Hejmsiduloj, en la senco: vi sidas hejme kaj nenion@ scias.@@ p0065******************************* lin per bastonegoj, irkamos lin per enegoj, sed li el-@ glitos tiel, ke ili komencos batali kontram la siajn mem.@ # Oni metos lin, ekzemple, en la malliberejon,  li petos@ kru eton da akvo por trinki, oni alportos al li kru eton  @ li ensaltos en in kaj malaperos en ia fundo.# Oni katenos@ lin, li frapos per la manplatoj, tuj la katenoj falos teren.@ # Nu, i tiu Tri]ka irados tra kamparoj, tra urboj ...# i@ tiu Tri]ka estos homo malica, li delogos la kristanan@ popolon, sed oni ne povos ion fari kontram li ...# Tia@ homo li estos, ruzmalica ... @@  Nu, jes, plu parolis Pavlu]a per sia malrapidianta@ vo o,  li estos tia ...# Tiun oni ankam atendis e ni ...@ # La maljunuloj diris: kiam komencios la iela fenomeno,@ tuj venos Triska.# Jam i komenciis.# iuj eliris el la@ domoj, iris sur la straton, la kampon, atendas, kio okazos.@ # e ni, kiel vi scias, estas multe da loko, estas vaste ...@ # Oni vidas  el la antamvilao la monton malsupreniras@ iu stranga kun kapo mirinda ...# iuj ekkriis: ,Ho, jen@ venas Tri]ka! venas Triska! # Kaj iuj diskuris, ciu, kien@ li povis!# Nia vilaestro rampis en la akvofosejon, lia edzino@ eksenmoviis sur la sojlo de sia pordego kaj ektimigis@ tiel sian korthundon, ke i forkuris de la eno, trans-@ saltis la bara5on kaj malaperis en la arbaro!# La patro@ de Kuzka, Dorofeji , saltis en avenkampon, sin duon-@ sidigis tie, ekkriis kiel koturno: ,Eble la animpereigisto@ do kompatos birdojn, tiu malamiko!# Jen tiel iuj mal-@ trankviliis!# Sed tio estis nia barelisto, Vavila; li a etis@ novan kru eton kaj metis in, irante, sur sian kapon. @@ iuj knaboj ekridis kaj ree eksilentis por momento, kiel tio@ okazas ofte inter homoj, kiuj konversaciantaj ekstere de la domo.@@ Mi rigardis irkamen: ree kaj solene staris la nokto,@ la mucidan malvarmeton de la vespero anstatamis mez-@ nokta seka varmeco, kaj ankoram longe i estis km]onta@ p0066******************************* kiel mola tavolo super la dormantaj kampoj; ankoram@ multe da tempo restis is la unua balbutflustrado, is@ la unuaj roseroj de la matenruo.# La luno forestis en@ la ielo; i estis levionta pli malfrue.# Multnombraj@ oraj steletoj, ]ajne, silente flugmoviis iuj, lumbriletante@ kvazam vete, sin direktante al la  Laktvojo .# Ilin rigard-@ ante, vere, vi kvazam sentis mem neklare antamenrapid-@ antan, senhaltan kuradon de la tero ...# Subite stranga,@ vea akra krio ekamdiis dufoje, unu post la alia, super@ la rivero, kaj reamdiis baldam pli malproksime ...@@ Kostja ektremis.#  Kio tio estas? @@  La ardeo krias , trankvile respondis Pavel.@@  La ardeo , ripetis Kostja.#  Kion do mi hieram amdis@ vespere , aldiris li post iometa silento.#  Ci eble scias ... @@  Kion ci amdis? @@  Jen kion: Mi iris el Kamenaja Grjada al Sa]kino.#@ Mi iris unue lamlonge de niaj nuksarbustoj, poste mi@ transiris la herbejon, ci scias, tie, kie i abrupte turnias@ en la kavego; tie ankam estas profunda akvotruo*1); i@ ne estas videbla sub la kreskanta kanaro.# Nu, mi preter-@ iris, fratuloj, tiun akvotruon,  el i ekemas iu, tiel@ plendplene: ,u u! u u! u u! # Mi ektimis, fratuloj;@ estis malfrue nokte, kaj la vo o  tiel emplena!# \ajnis@ al mi, ke mi mem ekploras!# Kio tio estis, he? @@  En tiu akvotruo antamlaste pasintan someron rabistoj@ dronigis la arbargardiston Akim-on, diris Pavlu]a,  eble@ lia animo plendas ... @@  Estas eble, fratuloj rediris Kostja, larigante siajn@ grandajn okulojn.#  Mi ja ne sciis, ke oni dronigis@ Akim-on en tiu truego,  mi estus ankoram pli ektim-@ iinta. @@ --------------------------------------------------------------- 1) Akvotruo: la akvo, kiu restas post la printempa degelo@ kaj rivera elbordio; i ofte ne sekias e  somere.@@ p0067*******************************  Oni diras, ke ekzistas ankam tiaj etaj ranoj, damrigis@ Pavlu]a,  kiuj tiel plende krias. @@  La ranoj!# Nu, tio estis ne ranoj! ... kiaj ranoj! @ # (La ardeo ree eligis e la rivero akran krion.)#  He, i! @ malgramvole elparolis Kostja,  i krias, kvazam la arbar-@ koboldo. @@  La arbarkoboldo ne krias, diris Ilju]a,  i estas@ muta.# i nur frapas per la manplatoj kaj kraketas ... @@  u ci lin eble vidis, 1a arbarkoboldon? mokeme@ interrompis lin Fedja.@@  Ne, mi ne vidis, ke Dio gardu in vidi.# Sed aliaj@ vidis antam kelke da tagoj, e ni, li devojigis kamparanon,@ igis lin vagi en la arbaro, iuflanken, iam cirkam la@ sama kampeto.# Apenam li trovis la vojon frumatene. @@  Nu, u li in vidis? @@  Li vidis.# Li rakontas: staras tiel grandega, malluma,@ envolvita, malantam la arbo ... ne klare videbla ...@ rigardas ... palpebrumas ... rigardas per siaj okula oj@ kaj palpebrumas ... @@  He, ekkriis Fedja, ektremetante kaj skuante la@ ]ultrojn,  fi! @@  Kial do tia a a5o disvastiis en la mondo? diris@ Pavel,  verdire! @@  Ne insultu, i amdos! atentigis Ilja.@@ Ree iuj eksilentis.@@  Rigardu, rigardu, framletoj , ekamdiis neatendite la@ infaneca vo o de Vanja.#  Rigardu la Diajn steletojn:@ kvazam abeletoj ili flugas, amase ... @@ Li elmontris sian fre]an vizaeton el sub la bast-@ kovra5o kaj malrapide levis al la ielo siajn grandajn,@ mildajn okulojn.# La okuloj de iuj knaboj leviis al la@ ielo kaj ne baldam malleviis.@@ p0068*******************************  Diru, Vanja, karese ekparolis Fedja,  u cia fratino@ Anjutka bone fartas? @@  Jes, bone , respondis Vanja, iomete kartave.@@  Demandu ]in, kial ]i ne venas al ni. @@  Mi ne scias. @@  Diru al ]i, ke ]i venu! @@  Mi diros. @@  Diru a1 ]i, ke mi ion al ]i donacos. @@  Kaj al mi ankam? @@  Jes, ankam. @@ Vanja ekemetis.@@  Ne, ni ne bezonas ion ...# Donu al ]i: ]i estas bon-@ kora etulino. # Vanja ree ku]igis sin.# Pavel ekstaris kaj@ prenis la malplenan kaldroneton.@@  Kien ci iros? demandis lin Fedja.@@  A1 la rivero; mi volas erpi akvon, mi soifas. @@ La hundoj leviis kaj iris post li.@@  Atentu nur, ne falu en la riveron! kriis Ilju]a al@ la foririnta kunulo.@@  Kial do li falos? diris Fedja.#  Li estas singardema. @@  Jes, singardema ...# io povas okazi: li klinios,@ erpos akvon, tuj la akvokoboldo ekkaptos lian manon,@ tiros lin al si.# Poste oni diros: la knabo falis en la@ riveron!# Sed ne li mem falis!# Jen, li rampas en la@ kanaron , aldiris li, amskultante.@@ Vere la kanaro, disiante, kraketis.@@  u estas vcro, ke Akulina sensaiis de tiu tempo,@ kiam ]i estis en la akvo? demandis Kostja.@@ 000 Jes, de tiu tempo ...# Kia ]i nun estas!# Antame,@ lam onidiroj, ]i estis belulino.# La akvokoboldo difektis@ ]in.# Li, eble, ne sciis, ke oni baldam ]in eltiros@ el la akvo.# Li ]in difektis tie, e si, en la river-@ fundo. @@ p0069******************************* (Mi ofte renkontis tiun Akulina-n.# En ifonvesta5oj,@ terure malgrasa, kun karbonigra vizao, malklariinta ri-@ gardo, iam montrante siajn dentojn, ]i vagas dum kelkaj@ horoj sur la sama loko, ie sur la vojo; la manojn ]i@ iam alpremas al la brusto, malrapide balanciante, jen@ sur unu, jen sur alia piedo, kvazam la besto en la@ kao.# \i komprenas nenion, kion ajn oni diras al ]i, kaj@ nur de tempo al tempo konvulsie ridas.)@@  Oni diras, damrigis Kostja,  ke Akulina 5etis sin en@ la riveron, ar ]ia amanto ]in trompis. @@  Jes, pro tio. @@  u ci memoras al Vasja? malgaje aldiris Kostja.@@  Kia Vasja? demandis Fedja.@@  Tiu, kiu estas droninta , respondis Kostja,  en i@ tiu sama rivero.# Kia knabo li estis! kia knabo!# Lia@ patrino, Feklista, kiel ]i amis lin, Vasja-n!# Kvazam ]i,@ Feklista, antamsentis, ke en la akvo li trovos sian pereon!@ # Ofte iris Vasja por bani en la rivero kun ni, knaboj; ]i@ timtremis...# Aliaj virinoj ne timas, preteriras kun trogoj,@ sed Feklista iam metis la trogon teren kaj vokis lin:@ ,Revenu, mia lumeto, revenu, mia falketo! # Kaj kiel li@ dronis, nur Dio scias: li amuziis tie, sur la bordo, la@ patrino estis ankam tie  ]i rastis fojnon.# Subite ]i@ amdis, kvazam iu ellasa vezikojn en la akvo, ]i rigardas@  naas nur la apeto de Vasja.# De tiu tempo Fe-@ klista kvazam sensaiis: ]i sin ku]igas ofte sur la lokon,@ kie li estas droninta.# \i ku]as, fratuloj, kaj kantas@ tiun kanteton, kiun Vasja kantadis  vi memoras ...@ # \i in kantas kaj ploras, vee plendas al Dio ... @@  Jen Pavlu]a venas , diris Fedja.@@ Pavel alproksimiis al la fajro kun la kaldroneto plena@ de akvo.@@ p0070*******************************  Nu, framletoj , li komencis post iometa silentado.#  Ne@ bona afero okazis. @@  Kio do? rapide demandis Kostja.@@  Mi audis la vo on de Vasja. @@ iuj ektremis.@@  u vere, u vere? ekbalbutis Kostja.@@  Je Dio ...# Mi kliniis al la akvo, subite mi estas@ vokata ... la vo o de Vasja ... kvazam el la akvo ...@ # ,Pavlu]a ... venu i tien! # Mi deiris; tamen mi erpis@ iomete da akvo. @@  Ho Dio, ho Dio! diris la knaboj, farante krucosignon.@ #  La akvokoboldo ja vokis cin, Pavel , aldiris Fedja.  Ni@ 5us parolis pri li, pri Vasja ... @@  Ho, tio estas malbona signo , malrapide diris Ilju]a.@@  Nu, kion fari! diris Pavel decide.#  Oni ne evitos@ sian sorton! @@ La knaboj eksilentis.# La vortoj de Pavel, videble,@ profundanime ilin impresis.# Ili ku]igis sin antam la fajro,@ intencante tie dormi.@@  Kio estas tio? demandis Kostja, duonlevante la kapon.@@  Tio  skalopoj flugas, fajfas ... @@  Kien ili flugas? @@  Tien, kie, oni rakontas, ne ekzistas la vintro. @@  u ekzistas tiaj landoj? @@  Jes ... @@  u malproksime? @@  Tre malproksime, trans varmaj maroj ... @@ Kostja sopire ekemis kaj malfermis la okulojn.@@ Jam pasis pli ol tri horoj de tiu tempo, kiam mi najbar-@ iis e la knaboj.# Fine leviis la luno; sed mi in ne tuj ri-@ markis.# Tiom i estis malgranda kaj mallara.# La senluma@ nokto plu estis belega ...# Sed jam multaj steloj a1-@ proksimiis al la malhela rando de la tero; steloj, ankoram @ p0071******************************* antam nelonge alte starintaj en la ielo.# io eksilentis@ irkame, kiel kutime io eksilentas antam la mateno.# io@ eniis en fortan senmovan antammatenan dormadon.@@ Ne tiel forte odoris la aero, kvazam disver]iis sur@ in la mucido ...# Ne longaj estas someraj noktoj!# La@ konversacio de la knaboj estis estingianta kune kun la@ fajroj.# La hundoj ankam dormis ...# La evaloj, kiom@ mi povis distingi en la apenam lumtremetanta, malforta@ brileto de la steloj, ankam estis ku]antaj, mallevinte la@ kapojn.# Kvazam sveno ekkaptis min, mi ekdormetis...@@ Fre]a flueto tu]is mian vizaon.# Mi malfermis la oku-@ lojn: jam mateniis ...# Oni ankoram ne vidis la maten-@ ruon, sed la oriento jam blankiis ...# Kvankam neklare,@ mi jam povis vidi irkam mi ion ...# Palgriza ielo@ heliis, malvarmiis, ekbluiis; la steloj jen trembriletis,@ jen foriis ...# La tero malsekiis, la folioj kvazam ]vitis,@ ie amdiis jam vivaj vo oj, kaj fluanta, frumatena venteto@ jam komencis vagi kaj flirti super la tero.# Mia korpo@ respondis al i per facila, gaja tremeto.# Mi rapide ek-@ staris kaj alproksimiis al la knaboj.# Ili iuj dormis,@ kvazam senvivuloj, irkam la finbruletanta lignaro; nur@ Pavel duonleviis kaj rigardis min fikse.@@ Mi kapsalutis lin kaj foriris lamlonge de la ekfumiinta@ rivero.# Apenam mi tramar]is du verstojn, jam irkam mi@ ekver]iis  unue rozruaj, poste purpuraj, orkoloraj@ fluoj de la juna varma lumo ... elver]iis sur la vasta@ herbejo malseka  antame, malantame  sur ekverdi-@ intaj montetoj, de unu arbaro is la alia, sur la longa@ polva vojo, brilantaj ekruiintaj arbustoj, sur la rivero,@ honteme bluianta el sub la maldensianta nebulo.@ # io ekmoviis, vekiis, ekkantis, ekparolis ...# Kiel@ diamantaj radilumoj ekruiis grandpecaj gutoj de roso.@ # Al mi renkonte flugis la sonorado, la sonoj, klaraj, lamtaj, @ p0072******************************* ]ajnis kvazam ankam lavitaj de la matena fre]malvarmeto ...@ # Subite preterpasis kure 1a ripozinta evalaro, pelita de@ la konataj knaboj.@@ Bedamrinde mi estas devigita aldiri, ke Pavel mortis@ en la sama jaro.# Li ne dronis: li mortiis, falante de la@ evalo ...# Domae, li estis bravulo!@@ POEMETOJ EN PROZO HUNDO Ni estas duope en la ambro  mi kaj mia hundo.@ # Terura ventego blovas ekstere.@@ Kontrame de mi sidas mia hundo kaj rigardas en miajn@ okulojn.@@ Mi ankam rigardas en iajn okulojn.@@ Kvazam ion diri i volas al mi.# i estas muta, sen-@ vorta, i ne komprenas sin mem,  sed mi in kom-@ prenas.@@ Mi komprenas, ke en tiu i momento en i, kiel ankam@ en mi, vivas la sama sento, ke ne estas diferenco inter ni.@ # Ni estas egalaj; en iu de ni brulas, lumas sama tremet-@ anta fajreto.@@ Alflugos la morto, svingos sian malvarman, laran@ flugilon ...@@ Kaj venos fino al ni!@@ Kiu scios poste, kia fajreto brilis en mi kaj kia  @ en i?@@ Ne, tio ne besto kaj homo inter]anas rigardojn ...@@ Du paroj da egalaj okuloj estas fiksitaj unu al la alia ...@@ Kaj en iu paro da okuloj, en la besto kaj en la homo,@ la sama vivo timeme sin alpremas al la vivo de l'alia.@@ p0073******************************* SFINKSO Flavete-griza sablo supre mola i, malsupre malmola ...@ sablodezerto sen fino ...# Super tiu i sabla ebena5o, super@ tiu i maro el morta cindro, sin levas grandega kapo de@ egipta sfinkso.@@ Kion volas elparoli tiuj i dikaj, antamensaltintaj lipoj? tiuj@ i senmove dislarigitaj, suprenfalditaj naztruoj  kion ili@ esprimas?# Kion volas diri tiuj okuloj, duone ekdormintaj,@ duone atentemaj sub duobla arko de altaj brovoj?# Ili@ volas ion eldiri!# Ili e  diras ion, sed nur Ojdipus*1) povas@ solvi la enigmon, kompreni ilian senvortan paroladon.@@ Ho ... sed mi ekkonas tiujn i trajtojn  en ili estas@ nenio egipta.# Blanka, mallara frunto, elsaltantaj vang-@ ostoj mallonga, rekta nazo, bela blankdenta bu]o, molaj@ lipharoj, krispa barbeto ... sur la kapo   haramaso@ kun hardisio ... lare disstarigitaj malgrandaj okuloj ...@ sed tio estas vi ... mia samlandano ... rusa kampar-@ ano?# De kiam do vi iis sfinkso?# u vi ankoram ion@ volas elparoli?# Jes, vi ankam estas sfinkso.@@ Viaj okuloj   senkoloraj, sed profundaj   parolas@ ankoram.# Ankam sensona kaj enigma estas tiu parolado.@@ Sed kie  do sin trovas via Ojdipus?@@ Ho ve ... ne estas facile farii via Ojdipus, vi, tutrusa@ sfinkso!@@ EGOISMO Li posedis ion necesan por ii vipo de sia familio.@@ Li naskiis bonsana, ri a, kaj dum sia tuta vivo, rest- @ -------------------------------------------------------------- 1) Ojdipus, lat. Oedipus, reo mita en Tebaj (Grekujo), solvis@ la enigmon de Sfinkso, monstro, kiu mortigis iun, kiu ne@ povis solvi ian enigmon.# La grekoj imagis in kiel virgulinon@ kun leona korpo kaj birdflugiloj.# La egiptaj sfinksoj, kiel sim-@ boloj de l'forto, estis regule viraj. p0074******************************* ante ri a kaj bonsana,# li neniam agis malbone am erare,@ ne diris nenecesan vorton kaj ne trompiis.@@ Li estis senripro e honesta.# Fiera pro sia honesteco,@ li turmentis per i siajn parencojn, amikojn, konatojn.@@ Lia honesteco estis kapitalo ... kaj li, kiel procenteg-@ isto, demandis por i procentegojn.@@ Lia honesteco ebligis al li kaj rajtigis lin esti sen-@ kompata kaj ne fari bonon, kio ne estis ordonita.# Li@ estis senkompata, li ne bonfaradis ... ar la bonfarado@ ordonita ne estas bono usta.@@ Pri neniu li zorgis, krom pri si mem  ar li estis@ modela.# Li sincere indignis, kiam aliaj ne zorgis pri li!@@ Samtempe li ne opiniis sin mem egoisto.#  Li plej@ severe mallamdegis kaj persekutis egoistojn.# Kompren-@ eble!  la egoismo de aliaj malhelpis al la lia.@@ Ne sciante sin kapabla al ia erareto, li ne komprenis,@ ne toleris ies erareton.# Li enerale komprenis nenion@ kaj neniun, ar li tuta, de iuj flankoj, de supre kaj@ sube, estis irkamita nur de si mem.@@ Li e  ne komprenis, kion signifas  pardoni .# Li mem al si@ ne havis okazon pardoni ...# Kial do li devas pardoni aliajn?@@ Antam la juo de la propra konscienco, antam la vi-@ zao de sia Dio, li, miraklo, monstro de bona virtemo,@ levis la okulojn supren kaj elparoladis per firma, klara@ vo o:  Jes, mi estas morala homo! @@ Li ripetos tiujn vortojn, mortonte, kaj nenio tremetos@ e  tiam en lia ]tona koro en la koro sen fendeto, sen@ makuleto ...@@ Ho, la malbelo de la memkontentia, nepardonema,@ malmultekoste akirita virteco,  ci estas pli abomen-@ inda ol la malka]ita malbelo de la malvirto!@@ p0075******************************* LAZURREGNO Ho, lazurregno!# Ho, lando de lazuro, lumo, juneco, feli o!@@ Mi vidis vin ... en sono ...@@ Ni estis kelke da vojaantoj en belega, ornamita boato.@ # Kvazam brusto de cigno iis blanka velo sub tornitaj@ mastoj.@@ Mi ne konis miajn kunvojaantojn, sed mi komprenis,@ ke ili estis same junaj, gajaj kaj feli aj kiel mi mem.@@ Mi e  ilin ne rimarkis.# Ni vidis cirkam ni nur la senliman@ lazurkoloran maron, kovritan per oraj skvameretoj ...@ super nia kapo  la ielon samkorolan kiel tiu lazura@ maro ...# Sur i, triumfante kaj kvazam ridante, ruliis@ la karesplena suno.@@ Kaj de tempo al tempo amdiis inter ni rido sonora,@ gaja, kiel rido de dioj!@@ Foje ies bu]o eligis vortojn, versojn, mirinde belajn,@ plenajn de forto kaj de inspiro ...# \ajnis, ke la ielo@ mem resonas responde kaj la maro irkama tremetas@ pro sama sento ...# Kaj poste ree estiis feli ega silento ...@@ Facile naante sur molaj ondoj, moviis nia rapidira@ boato.# Ne la vento in movis; in direktis niaj propraj,@ ludantaj koroj.# Ili in portis tien, kien ni deziris.@@ Ni renkontis insulojn, sor fabelajn, duondiafanajn in-@ sulojn, rebrilantajn kiel juvel]tonoj kaj smeraldoj.# Ebri-@ igaj bonodoroj alvenis de rondigitaj bordoj.# La unuaj@ el tiuj insuloj sur]utis nin per pluvo el rozoj kaj konvaloj.@ # De aliaj subite leviis ielarkokoloraj, longflugilaj birdoj.@@ La birdoj sin turnis super ni, la konvaloj kaj rozoj@ fandiis en perlsimila ]ammo, glitanta lamlonge de la@ glataj flankoj de nia boato.# Kune kun la floroj alflugis@ dol aj sonoj.# Amdiis inter ili virinaj vo oj.# Kaj io@ irkama: la ielo, la maro, la blovio de la velo supre, @ p0076******************************* la plamdado de la akvofluo post la boato  io parolis@ pri amo, pri feli iga amo!@@ Kaj ]i, kiun amis iu el ni, ]i estis i tie  nevidebla@ kaj prok]ima ...# Ankoram unu momento  kaj jen  @ ekbrilos ]iaj okuloj, ekfloros ]ia rideto ... ]ia mano@ tu]os la vian kaj fortiros vin en neniam velkontan paradizon!@@ Ho, regno lazura!# Mi vidis vin ... en sono ...@@ FESTO EN LA IELO Foje la Supera Estulo aranis grandegan feston en@ sia lazurlanda palaco.@@ Li invitis iujn virtojn.# La virtoj ja estas sinjorinoj;@  tial li ne invitis sinjorojn.@@ Ili kuniis multnombraj ... grandaj kaj etaj.# La etaj@ virtoj estis pli agrablaj, pli afablaj ol la grandaj.# Sed@ iuj ]ajnis kontentaj kaj entile interkonversaciis, kiel@ decas al proksimaj parencoj kaj konatoj.@@ Sed jen  la Supera Estulo rimarkis du belajn sin-@ jorinojn, kiuj, ]ajne, ankoram ne konis una la alian.@@ Li prenis la manon de l unu kaj alkondukis ]in al la alia.@@  Dankemo! li diris, montrante la unuan.@@  Bonfarado! li diris, prezentante la duan.@@ Ambam virtoj tre ekmiris: dum la tempo, ke la mondo@ ekzistas  kaj i estas sufi e malnova  , ili nun la@ unuan fojon renkontis unu la alian.@@ HALTU! Haltu!# Tia, kia mi vin vidas nun  restu por iam@ en mia memoro!# El viaj lipoj eliis lasta inspirplena@ sono, viaj okuloj ne brilas, sed estingias, troplenaj de@ feli o, de kvietega konscio de l beleco, de tiu beleco,@ kiun vi sukcesis esprimi, de tiu beleco, al kiu vi etendas@ viajn triumfantajn, viajn laciantajn brakojn.@@ p0077******************************* Kia lumo, pli maldensa, pli pura ol la sunlumo, sur-@ ver]as viajn membrojn, la faldetojn de via vesta5o?@@ Kia Dio per karesblovo de sia spiro forblovis de via@ frunto viajn dis5etitain buklojn?@@ Lia kisado brulas sur via pala, kvazam marmora, frunto!@@ Jen i  la malka]ita sekreto, la sekreto de l poezio,@ de l vivo, de l amo!# Ne ekzistas alia senmorteco,  @ oni ne bezonas alian!#  En tiaj momentoj vi estas bela!@@ Ili forpasos  kaj vi estos ree iomete da cindro, vir-@ ino, infano ...@@ Sed tio vin ne interesas!# En tiu momento vi iis pli@ alta, vi troviis ekster la pasema, templimita ...#  Tiu@ via momento neniam finios.@@ Haltu!# Permesu al mi esti partoprenanto de via sen-@ morteco, faligu en mian animon la fajreron rebrilantan@ de via eterneco!@@ MORGAl! MORGAl! Kiom vana, malplena, bagatela estas preskam iu tago@ travivita!# Kiom malmulte da sekvoj i postlasas!# Kiel@ sensence, sensae forkuris horoj post horoj!@@ Tamen la homo iam volas ekzisti; kara al li estas@ la vivado, li esperas, li atendas ion de 1 tempo estonta ...@ Ho, sed kian bonon?@@ Sed kial li imagas, ke aliaj, venontaj tagoj ne estos@ similaj al la tago 5us forpasinta?@@ Li ne meditas pri tio.# Li enerale ne ]atas mediti,@  kaj li estas prava.  @@  Morgam, morgam , li konsolas sin mem, is kiam tiu@  morgam entombigos lin.@@  Nu, se vi estos en la tombo, kontramvole vi ne@ meditos plu ...@@ p0078******************************* ROZO La lastaj tagoj de l amgusto.@@ La suno subiris ...# Subita, fortega pluvo sen tondro,@ sen fulmo, 5us estis transfluginta super vasta ebena5o.@@ La ardeno antam la domo fumis kaj brulis, tute sur-@ ver]ita de la fajrego de la sunsubiro, de la pluvego ...@@ \i sidis e la tablo en la salono kaj obstine enpense@ rigardis la ardenon tra la duonmalfermita pordo.@@ Mi sciis, kio pasis tiam en ]ia animo.# Mi sciis, ke@ post nelonga sed turmenta lukto, ]i en tiu momento@ sin donis al la sento, kiu jam delonge estis pli forta@ ol ]i ...@@ Subite ]i levis sin, rapide eliris en la ardenon kaj@ malaperis.@@ Forpasis horo ... ankoram unu ... ]i ne revenis.@@ Tiam mi levis min, eliris el la domo kaj iris lamlonge@ de la aleo, en kiu, mi ne dubis, iris ]i.@@ io irkame mallumiis.# Noktiis ...# Sed sur la mal-@ seka sablo de la vojeto, hele ruiante en la mallumo,@ videbliis ia ronda a5eto.@@ Mi klinis min.# Tro estis juna, apenam disvolviinta@ rozo.# Antam du horoj mi vidis tiun i rozon sur ]ia brusto.@@ Mi zorge levis in, kaj, reveninte en la salonon, mi@ ku]igis in sur la tablon, antam ]ia seego.@@ \ia vizao paliis kaj samtempe pliviviis.# Rapide,@ kun gaja konfuzo, iuflanken rigardis ]iaj mallevitaj,@ kvazam malgrandiintaj, okuloj.@@ \i ekvidis 1a rozon, ekprenis in, rigardis iajn ifon-@ itajn, malpurigitajn florfolietojn, sin turnis al mi  kaj@ ]iaj okuloj, subite haltintaj, ekbrilis pro larmoj.@@  Pro kio vi ploras? demandis mi.@@  Pri i tiu rozo ...# Rigardu, kia i iis ... @@ p0079******************************* Mi ekvolis esprimi saecon.@@  Viaj larmoj forlavos la malpuron , mi diris kun signif-@ plena esprimo ...@@  Larmoj ne lavas, larmoj bruligas , i respondis kaj,@ sin turninte al la kameno, 5etis la floron en la mortantan@ flamon.@@  La fajro bruligos pli bone ... ol larmoj , ]i ekkriis@ kun ia vanteco  kaj ]iaj okuloj, ankoram brilantaj, ek-@ ridis provokante kaj feli e.@@ Mi komprenis, ke ]i ankam estas ekbruligita.@@ NIMFOJ Mi staris antam monta plata5o irkamita de enmontaro@ kvazam de duonrondo.# Juna, verda arbaro kovris ilin@ de supre is malsupre.@@ La diafana ielo suda estis blua; en la alta5o brilludis@ sunradioj.@@ Malsupre, ku]itaj en la herbo, plamdetis rapidkuraj@ fontoj.@@ Kaj mi ekmemoris antikvan legendon pri tio, kiel en@ la unua cent5aro post kristnasko greka ]ipo nais sur@ 1a Egea maro.@@ Estis tagmezo ...# La vetero estis trankvila ...# Subite,@ en la supro, iu klare diris:  Kiam vi preternaos la insulon,@ voku per lamta vo o: ,La granda Pan*1) estas mortinta!  @@ La ]ipdirektanto miris kaj ektimis ...# Sed, kiam la@ ]ipo venis preter la insulo, li obeis kaj vokis:  La granda@ Pan estas mortinta! @@ Kaj tuj, responde al lia voko, lamlonge de la insula@ bordo (i estis neloita) amdiis lamtaj ploremoj, plendaj@ krioj:  Mortinta! Mortinta estas la granda Pun! @@ ------------------------------------------------------------ 1) Greka pa]tista dio, dio de la verdianta naturo. p0080******************************* Mi ekmemoris i tiun legendon ... kaj stranga penso@ venu en mian cerbon.#  Se mi vokus?@@ Sed io ojegis irkam mi ... mi ne povis pensi pri@ morto ...# Mi do fortege elkriis:  Reviviis, reviviis@ la granda Pan! @@ Kaj tuj,  kia miraklo! responde al mia voko amd-@ iis akorda ridado en la vasta duonrondo de l verda@ montaro, gajaj paroloj, plamdadoj.#  Li reviviis!# Pan@ reviviis! brusonis junaj vo oj.@@ io tie antame subite ekridis, pli hele ol la alta suno,@ pli petoleme ol la fontoj, plamdetantaj sub la herbo.@ # Amdiis rapidanta piedfrapo de malpezaj pa]oj, tra la@ verda5o vidiis marmora blanko de ondantaj tunikoj, viva@ ruo de nudaj korpoj.# La nimfoj, driadoj*1), bak%aninoj*2)@ malsuprenkuris en la valon.@@ Samtempe ili iuj montriis e la arbarrandoj.# Bukloj@ disvolviis sur diinaj kapetoj, graciaj brakoj levas flor-@ kronojn kaj tamburinojn,  kaj la rido, brila, olimpa@ rido, kuras kaj malsuprenrulias kun ili.@@ Antame pa]as diino.# \i estas la plej alta, plej bela el@ iuj  sur ]ia dorso sagujo, en la manoj pafarko,@ sur levitaj bukloj arenta luna fal ileto.@@ Diana, u tio estas ci?@@ Sed subite haltis la diino ... kaj post ]i ekhaltis iuj@ nimfoj.@@ Eksilentis la sonora ridado ...# Mi vidis, kiel paliis@ la vizao de la diino, subite mutiinta.# Mi vidis, kiel@ ]toniis ]iaj piedoj, kiel neesprimebla teruro malfermis@ ]ian bu]on, larigis la okulojn, fiksitajn malproksimen ...@ Kion ]i ekvidis?# Kion ]i rigardis?@@ Mi turnis min tieflanken, kien ]i rigardis.@@ ---------------------------------------------------------------- 1) Arbarnimfoj.@@ 2) Aninoj de Bak%o, la dio de l vino.@@ p0081******************************* Sur la ielrando, post la malalta strio de kampoj, fajre@ brilis la pinto de l ora kruco sur la blanka sonorilejo@ da la kristana preejo.# Tian krucon ekvidis la diino.@@ Mi amdis post mi damran emsopiron, similan al la@ tremetado de rompiinta kordo.# Kiam mi ree returniis,@ 1a nimfoj estis foriintaj.# io, kiel antame, estis verda@ la vasta arbaro, nur iuflanke, tra la bran densa5o, vidiis,@ malaperante en la aero, blankaj pecetoj ... u tio estis@ tunikoj de la nimfoj, am la vaporo, levianta el la vala@ fundo  mi ne scias ...@@ Sed kiom bedamris mi 1a foriintajn diinojn!@@ H. A. LUYKEN, F.B.E.A. Stranga Hereda5o Romano originale verkita 1922. 320 paoj. Bro]urita kaj bindita -------------------------------------- La romano estas plena de okazinta5oj, alloga5oj,@ plena de sensacia5oj!@@ ia enhavo kondukas la leganton tra la tuta Emropo kaj@ Ameriko, pritraktas religiajn kaj socialajn demandojn,@ pacifismon %naciismon; komercistajn, teknikajn kaj@ artistajn demandojn, okultismon kaj spiritismon.@ La tuton irkamas arma amo-rakonto; in trafluas@ glorigo de la Esperanto-movado kun multaj aludoj@ al ia eminentularo.# La heroo de la romano estas@ juna anglo, naturdotita per sugestiaj fortoj, 1i estas@ perfekta parolanto, konvinkita kaj eminenta Esper-@ antisto kaj  finfine  naskita detektivo kun iuj@ talentoj de iu Sherlock Holmes.@@ Nenio, neniu kontramstaras lin, ion li majstras@ per la forto de sia homamo.# La romano entuzias-@ migas la leganton per majstre pentritaj vojarakontoj,@ per aventuraj kaj detektivaj okazinta5oj; i prezen-@ tas krom tio multvalorajn kaj instigajn pensojn.@ # Entute: Vera esperantista terdencromano, valora@ libro por iuj gesamideanoj, kiu altiras specialan@ intereson pro sia modela kaj flua stilo.@@ FERDINAND HIRT & SOHN EN LEIPZIG ESPERANTO-FAKO




Supren

REU.RU, 2010
Programita kaj aspektigita de Andrej Grigorjevskij